SHGM, Hava Trafik Kontrolörleri için yeni yönetmelik yayımladı

Hava trafik kontrol hizmetlerinde görev alan personelin lisans, sertifika ve derecelendirme süreçlerini düzenleyen "Hava Trafik Kontrolörü Lisans ve Derecelendirme Yönetmeliği (SHY ATCO)" Resmi Gazete'de yayımlandı.

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından hazırlanan yeni yönetmelik, hava trafiğinin emniyetli, düzenli ve hızlı akışını sağlamak amacıyla hava trafik kontrolörlerinin sağlık, eğitim ve uzmanlık şartlarını yeniden düzenliyor.

Lisans ve Derecelerin Askıya Alınması veya İptali

Yönetmelik, mesleki yetersizlik, alkol veya madde kullanımı, emniyeti tehlikeye atacak davranışlar ve ciddi hava olaylarına sebebiyet verme gibi durumlarda hava trafik kontrolörlerinin lisanslarının askıya alınması veya iptal edilmesine yönelik düzenlemeler getiriyor. SHGM tarafından belirlenen kuralları ihlal eden kontrolörler en az 3 ay, en fazla 12 ay süreyle görevden uzaklaştırılabilecek. Tekrar eden ihlallerde ise kontrolörlerin tamamen meslekten men edilmesi söz konusu olabilecek.

Sağlık ve Fiziki Yeterlilik Şartları

Yeni yönetmeliğe göre, hava trafik kontrolörleri, Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO) Ek-1 Sınıf 3 standartlarına uygun sağlık raporuna sahip olmak zorunda olacak. Ayrıca, alkol ve psikoaktif madde kullanımı konusunda sıkı denetimler uygulanacak. Bu kriterleri sağlayamayan kontrolörlerin lisansları askıya alınabilecek veya iptal edilebilecek.

Mesleki Yeterlilik ve Lisanslama Koşulları

Hava trafik kontrolörleri, görev yaptıkları ünite, sektör veya pozisyon için geçerli derecelere sahip olmak zorunda olacak. SHGM, hava seyrüsefer hizmet sağlayıcılarını denetleyerek, hava trafik kontrol hizmetlerinin emniyet standartlarına uygunluğunu kontrol edecek.

Mesleki yeterliliğin sürekli güncel tutulabilmesi için hava trafik kontrolörleri belirli periyotlarla teorik ve uygulamalı değerlendirmelerden geçecek. Ayrıca, tazeleme ve acil durum eğitimleri ile bilgi ve becerilerini güncel tutacaklar. Uzun süre görevden uzak kalan kontrolörler için özel eğitim programları uygulanacak.

Yeni Başvuru ve Eğitim Koşulları

Hava trafik kontrolörü olmak isteyen adaylar için getirilen yeni koşullara göre, başvuru sahiplerinin 27 yaşından gün almamış olmaları ve en az dört yıllık bir yükseköğretim kurumundan mezun olmaları gerekiyor. Ayrıca, genel yetenek testleri, kişilik değerlendirmesi ve İngilizce dil yeterliliği gibi kriterler belirli standartlara bağlandı.

Lisans sahibi kontrolörler içinse yaş sınırı 30 olarak belirlendi. Lisans sınavından en az 70 puan alma ve ICAO Seviye 4 düzeyinde İngilizce bilgisine sahip olma zorunluluğu getirildi.

Yetkilendirme ve Kariyer İlerleme Kriterleri

Deneyimli hava trafik kontrolörleri için "Değerlendirme Uzmanı", "Operasyonel Uzman", "HTY Uzmanı", "Süpervizör" ve "Başkontrolör" unvanları için yeni kriterler getirildi. Bu unvanlara sahip olmak isteyen kontrolörlerin belirli hizmet sürelerini tamamlamaları, gerekli sınavlardan geçmeleri ve belirlenen dil yeterliliğine sahip olmaları gerekecek.

Avrupa Standartlarına Uyum

Yönetmelik, Avrupa Hava Seyrüsefer Güvenliği Organizasyonu (EUROCONTROL)'nün ESARR-5 düzenlemelerine uyum sağlamak amacıyla hazırlandı. SHGM, teknik düzenlemeleri uluslararası standartlara göre güncelleyebilecek.

Geçiş Süreci ve Kazanılmış Haklar

Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce hava trafik kontrol kursunu tamamlayan adaylar için özel geçiş düzenlemeleri getirildi. Bu kapsamdaki adaylar, bir yıl içinde başvurarak üç sınav hakkından yararlanabilecekler. Ayrıca, mevcut hava trafik kontrolörlerinin kazanılmış hakları korunacak ve bazı yetkilendirme süreçlerinde kolaylıklar sağlanacak.

Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik yayım tarihinden itibaren yürürlüğe girdi. Uygulama ve denetim yetkisi Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'ne ait olacak.