Erdağı’ndan Eğitim Talimatına Eleştiri: “Denetlenebilirlik Zayıflayabilir”

Sivil havacılık eğitimlerinde ölçülebilirlik, bağımsız denetim ve emniyet ilkelerinin tartışmaya açılmasına yönelik dikkat çekici bir değerlendirme, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün eski Genel Müdür Yardımcısı Oktay Erdağı'ndan geldi.

Erdağı, Aralık 2025’te yürürlüğe giren Sivil Havacılık Eğitim ve Sınav Talimatı (SHT-EĞİTİM/SINAV) ile birlikte Türkiye’de havacılık eğitim sisteminde yapısal bir kırılma riski oluştuğunu savundu. Yazılı değerlendirmesinde, talimatın içeriğine ilişkin kamuoyuna yeterli açıklama yapılmadığına dikkat çekti.

“Havacılık eğitimi yazılım inovasyonu değil, güvenlik meselesidir”

Havacılık eğitimlerinin dünyada tüm sivil otoriteler tarafından ölçülebilir, denetlenebilir ve standartlara bağlı süreçler üzerine kurulduğunu vurgulayan Erdağı, bunun yalnızca akademik bir tercih değil, uçuş emniyetinin temel koşulu olduğunu ifade etti.

Uluslararası uygulamalara atıf yapan Erdağı, Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) ve Avrupa Sivil Havacılık Konferansı (ECAC) gibi kuruluşların, eğitim ve sınav süreçlerinde bağımsız denetim ve performans ölçütlerini zorunlu gördüğünü hatırlattı.

“Eğitimi verenle sertifikayı veren aynı olursa”

Yeni talimatla birlikte SHGM’nin, kendi bünyesinde veya belirlediği mekanizmalarla ücret karşılığında eğitim ve sertifikasyon yetkisi kullanmasının, sistemin denetim tarafını tartışmalı hale getirebileceğini savunan Erdağı, şu uyarıda bulundu:

“Eğitimin ve sertifikasyonun aynı otorite tarafından verilmesi, bağımsızlık ilkesini zedeler. Havacılıkta bu, sadece idari değil, doğrudan emniyetle ilgili bir problemdir.”

Şeffaflık ve yazılım altyapısı soru işaretleri

Değerlendirmede öne çıkan bir diğer başlık ise şeffaflık eksikliği oldu. Mevcut özel eğitim kuruluşlarının denetimi güçlendirilmek yerine neden yeni bir ücretli model oluşturulduğunun açıklanmadığını belirten Erdağı, sınav ve eğitim altyapısında kullanılan yazılım sistemlerinin hangi paydaşlarla, hangi ihale ve sözleşme süreçleriyle yürütüldüğünün kamuoyuna açık olmadığını vurguladı.

Bu belirsizliğin, sektörde güven bunalımına yol açabileceği uyarısında bulundu.

“Asıl çözüm denetimi güçlendirmek”

Erdağı’na göre, eğitimin niteliğini artırmanın yolu yeni modeller oluşturmak değil;

• Onaylı eğitim kuruluşlarının daha sıkı denetlenmesi,
• Uluslararası standartlara uygun ölçme-değerlendirme araçlarının yaygınlaştırılması,
• Eğitimci yetkinliklerinin artırılmasıdır.

Yazılım ve dijital altyapıların ancak destekleyici araç olabileceğini vurgulayan Erdağı, denetim ve sertifikasyonun mutlaka bağımsız kalması gerektiğini ifade etti.

“Havacılık emniyeti ikinci plana itilemez”

Eski SHGM Genel Müdür Yardımcısı Oktay Erdağı, değerlendirmesini şu uyarıyla tamamladı:

“Havacılık emniyeti, hiçbir ticari ya da kurumsal dönüşüm modelinin gerisinde kalamaz. Mevzuat, bu bilinçle yeniden ve şeffaf biçimde ele alınmalıdır.”

Erdağı’nın açıklamaları, yeni eğitim talimatının sektörde daha uzun süre teknik, hukuki ve etik boyutlarıyla tartışılacağını gösteriyor.