Oktay Erdağı’ndan çarpıcı uyarı: “Gökyüzünde sayılar değil, strateji uçmalı”

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü eski Genel Müdür Yardımcısı Oktay Erdağı, Eskişehir’de düzenlenen bir akademik çalışmadan yola çıkarak Türkiye havacılığına dair kapsamlı bir değerlendirme kaleme aldı. Erdağı, uçak sayısı ve filo büyüklüğü üzerinden kurulan başarı anlatısının, 2035–2050 döneminin risklerini perdelediğini savunarak, “Havacılık rakamlarla değil; insan, mevzuat, teknoloji ve vizyonla ayakta kalır” mesajını verdi.

Eskişehir’de geleceğe bakan bir simülasyon

Eskişehir Teknik Üniversitesi’nde öğrencilerin düzenlediği “Havacılıkta Gelecek: Küresel Aktörlerle Canlı Yayın Simülasyonu” başlıklı çalışma, Erdağı’na göre sektörün uzun süredir ihtiyaç duyduğu sorgulayıcı bakışı yeniden gündeme taşıdı. Öğretim Üyesi Murat Ayar’ın yürüttüğü ders kapsamında kurgulanan simülasyonda, 2035–2050 dönemine ilişkin hava taşımacılığı senaryoları; sürdürülebilirlik, yeni nesil teknolojiler, hava sahası yönetimi ve stratejik planlama başlıkları altında tartışıldı.

Erdağı, çalışmanın öğrencileri yalnızca teorik bilgiyle değil, karar alma sorumluluğuyla düşünmeye sevk ettiğini vurguladı.

“Uçak sayısıyla övünmek, geleceği yönetmek değildir”

Yazıda, Türkiye’de son yıllarda havacılık tartışmalarının neredeyse tamamen filo büyüklüğü üzerinden yürütülmesine dikkat çekildi. 2030’lu yıllara yönelik yüzlerce uçaklık filo hedeflerinin alkışlandığını belirten Erdağı, asıl kritik soruların sorulmadığını ifade etti:

• Uçaklar nerede park edecek?
• Kim uçuracak, kim bakımını yapacak?
• Hangi hava sahasında ve hangi iklim riskleri altında işletilecek?

İstanbul’daki büyük havalimanlarının kapasite sınırlarına dayandığını, Anadolu’daki birçok havalimanının ise 2035 sonrası altyapı, trafik yönetimi ve enerji açısından hazır olmadığını kaydeden Erdağı, altyapısı olmayan büyümenin risk ürettiğini dile getirdi.

İnsan kaynağı alarm veriyor

Erdağı’nın dikkat çektiği bir diğer başlık insan kaynağı oldu. Pilot açığının kronikleştiğini, teknisyen sayısının yetersiz kaldığını, hava trafik kontrolörlerinin özellikle İstanbul FIR’ında ağır bir yük taşıdığını belirten Erdağı, Avrupa’nın 2035–2050 insan kaynağı planlamasını bugünden yaptığını, Türkiye’nin ise bu konuda geride kaldığını savundu.

Mevzuat ve teknoloji geride

2035 sonrasında havacılığın yalnızca klasik uçaklardan ibaret olmayacağına işaret eden Erdağı, eVTOL’ler, dronlar ve kentsel hava hareketliliği gibi alanlarda dünyanın hızla mevzuat ve hava sahası planlaması yaptığını; Türkiye’de ise temel düzenlemelerin dahi henüz oluşmadığını kaydetti.

SAF ve enerji stratejisi uyarısı

Yazıda sürdürülebilir havacılık yakıtı (SAF) konusu da öne çıktı. Avrupa’nın SAF’i zorunlu hale getirdiği, ABD ve Asya’nın ciddi teşvik ve yatırımlar yaptığı hatırlatılarak, Türkiye’de bu alanda somut bir stratejinin bulunmamasının gelecekte yüksek maliyet ve bağımlılık riski doğuracağı belirtildi.

“Hazırlıklı olmayan büyüme kırılganlık üretir”

Erdağı, değerlendirmesini şu mesajla tamamladı: Büyük filolarla övünmenin kolay, geleceği yönetmenin ise zor olduğu bir dönemde Türkiye’nin 2035–2050’ye insan kaynağı, modern mevzuat, enerji ve iklim risk haritaları olmadan girmesi halinde ciddi kırılganlıklarla karşılaşabileceği uyarısında bulundu.

Erdağı, “Havacılıkta ayakta kalanlar yükseğe çıkanlar değil, hazırlıklı olanlar olacaktır” ifadelerini kullandı.