"UNUTUN YASALARI KURALLARI BU YAPILAN ETİK Mİ"

T.C. Devleti'nin Valisi, bir özel şirkette yönetim kurulu üyesi olabilir mi? 
 

Sizi bilmem ama benim cevabım düne kadar 'olmaz' idi... Oysa oluyormuş. 
 

AKP İktidarında devletin bir valisi bir özel şirkete yönetim kurulu üyesi olarak atanmış, Peki hangi şirket bu?
 

THY'nin uçak ikramı işini üstlenen Tuskish Do&Co...
 

Kısaca bir bilgi verelim ki konu daha iyi anlaşılsın.
 

THY, 2007 yılı başında Atilla Doğudan isimli bir işadamı ile yarı yarıya ortak bir şirket kurar. Şİrketin faaliyet alanı, THY'nin uçaklarında verdiği ikramları hazırlamak ve olanakları dahilinde diğer havayollarına da ikram hizmeti vermektir. Şİrket kısa sürede gelişir ve THY'ye En İyi İkram Ödülü'nü getirir.
 

Yani güvenlik, uçuş emniyeti alanlarında değil ama ikram alanında THY başarılı olur. Artık THY 'uçan lüks lokanta' haline gelmiştir.

                                                                                 **********

THY, Turkish Do&Co'da üst düzeyde temsil edilir. THY'nin Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Topçu, ikram şirketinin de başkanı olur. Atilla Doğudan ise başkan vekilliği ile yetinir. THY'yi temsil eden diğer üyeler Prof.Dr. Cemal Şanlı, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ve Hasan Albayrak'tır.
 

9 Mayıs 2011'de ikram şirketinin genel kurulu vardır. TİM Başkanı Büyükekşi istifa etmiş ve bir üyelik boşalmıştır. Boşalan üyeliğe Seyfullah Hacı Müftüoğlu atanır. Kendisi Rize Valisidir. Hamdi Topçu'nun doğduğu kentte valilik yapmaktadır.
 

Ankara SBF İdari Şube'den mezundur. Yani uçak ikramı ile ilgili bir eğitim görmemiştir. (Topçu'nun bile bu göreve daha uygun olduğu açıktır. Çünkü küçükken babasının fırınında ve bakkalında çalışmıştır.)
 

Böylece devletin valisi özel bir şirkete yönetim kurulu üyesi olarak atanmış olur. Üstelik bu görev 'fahri' bir nitelik de taşımaktadır. Vali bey diğer yönetim kurulu üyeleri gibi ayda 3000 TL net ücret alacak, yılda da 4 kez ikramiye ödenecektir. Yani ayda eline 4000 TL net para geçecek ve bu ödemelere ilişkin tüm vergi ve harçlar şirket tarafından üstlenilecektir. 
 

Üstelik şirketin genel kurulu, üyelerin aylıklarında oluşabilecek erimeye de tedbir alır.Aylık ücretler her 6 ayda bir TÜFE oranında artırılacaktır. Hatta üyeler, personele tanınan tüm olanaklardan da yararlanacaklardır. Yani dilerlerse iş yerinde yemeklerini bedava yiyebilecekler, evlerine servisle (!) gidebilecekler, giysilerden (aşçıbaşı kıyafeti vb.) alabileceklerdir.

                                                                            *********

Şimdi gelelim işin hukuki boyutuna... 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu madde 28 bakın ne diyor: "Memurlar Türk Ticaret Kanunu2na göre esnaf ve tacir sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif ve komandit şirketlerde ortak olamaz" 
 

Görüldüğü gibi anonim şirketlerde ortaklığı engelleyen bir hüküm yok. Çünkü bir şirketin hisse senedini alarak ona ortak olabilirsiniz. Ancak, A.Ş. ortaklarının şirketin idari ve temsili konusunda doğrudan yetkileri yoktur. Nitekim Türk Ticaret Kanunu Madde 317'ye göre "şirketi idare ve temsil yetkisi Ana Sözleşme veya Genel Kurul kararı ile atanan Yönetim Kurulu2na aittir."
 
                                                                       *********

Özetle, A.Ş. konusunu tam olarak açıklayan bir hüküm bulunmamakla beraber, bir memurun hisse alarak bir A.Ş.'de ortak olabileceğini ama 657 Sayılı Kanun'un 28. maddesine göre "ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamayacakları" genel kuralından hareketle yönetim kuruluna görev yapamayacağını kabul etmek gerekecektir.
 

Yasaları, kuralları bir an için unutalım, yapılan etik midir?
 

THY'nin Yönetim Kurulu, dilediği kişiye yan şirketlerinde görev verebilir mi?
 

Bunun kriterleri yok mudur?
 

Sayın Vali'nin her yönetim kurulu toplantısı için Rize'den geliş-gidiş ve otel harcamaları dikkate alındığında olayın mali boyutu nereye varmaktadır?
 

Sayın Vali'nin bu şirkette yönetici olması diğer şirketler ve kamu görevlileri nezdinde Turkish Do&Co'ya bir avantaj veya moral üstünlük sağlamaz mı?
 

Hele Sayın Vali, bir de yazıldığı gibi İstanbul Valisi olursa durum nice olur?

Mehmet Şehirli /SÖZCÜ