Piaggio Aerospace'in Baykar'a satışı İtalya'da gündem oldu

İtalyan havacılık şirketi Piaggio'nun Türkiye'den Baykar tarafından satın alınması operasyonu İtalya'da dikkatle takip ediliyor.

1884'te kurulan ve ilk uçağını 1915'te üreten Piaggio Aerospace, 2018'den bu yana "kayyum" idaresi altındaydı. Satış sürecinde İtalyan basınına göre Türkiye'nin yanı sıra Brezilya ve Suudi Arabistan'dan da teklifler gelmişti. Geçen Cuma günü ise İtalya Ticaret ve Made in Italy Bakanlığı, şirketin Türkiye'den Baykar'a satıldığını açıkladı.

Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar da sosyal medyada İtalyanca ve Türkçe yayımladığı mesajında, "Baykar olarak 140 yıllık köklü bir mirasa sahip Piaggio Aerospace'i bünyemize katarak Türk havacılık sanayisinin gücünü Avrupa'ya taşıyoruz. Bu stratejik adımla üretim kapasitemizi güçlendirirken tarihi bir markayı geleceğe taşımanın sorumluluğunu üstleniyoruz" dedi.

İtalya Ticaret ve Made in Italy Bakanı Adolfo Urso da anlaşmayı "ülke için stratejik bir varlık olan Piaggio Aerospace'e yeni bir gelecek" olarak tanımladı. Öte yandan muhalefet ve sendikalardan İtalya'nın ve çalışanların çıkarlarının korunması çağrıları geliyor.

Satış operasyonunu BBC Türkçe'ye değerlendiren savunma ve Türkiye uzmanı Uluslararası İlişkiler Profesörü Federico Donelli ise Baykar'ın bu anlaşmayla pazarını ve arzını genişletme potansiyeline vurgu yapıyor ve "Bu, en azından kağıt üzerinde bir kazan-kazan operasyonu gibi görünüyor" diyor.

2014'te Abu Dabi hükümetine ait Mubadala şirketine satılan Piaggio, 2018'de finansal sıkıntılar nedeniyle İtalyan devleti kontrolünde 'olağanüstü yönetim' olarak anılan bir kayyum idaresine alınmıştı. İtalya hükümeti, şirketin bu dönemde de tam kapasiteyle faaliyetlerini sürdürdüğünü belirtiyor.

Şirketin başta gelen faaliyetleri arasında, İtalyan ordusunun da kullandığı P180 Avanti iş jetleri; istihbarat, gözetleme ve keşif amaçlı HammerHead İHA'ları ve ABD'nin F35 programında kullanılan F135 motor parçaları da bulunuyor.

Donelli, bu bağlamda "stratejik bir varlığın satın alınmasının ikili ilişkiler üzerinde daha da olumlu bir etki yaratacağını" söyledi.

Prof. Federico Donelli de "Baykar sağlıklı ancak pazarını genişletmesi gereken bir şirketi satın alıyor, bu açıdan Türk şirketinin şüphesiz katkısı olacaktır" diyor.

Bakanlık: Garantiler verildi

Cuma günü açıklanan anlaşmayla İtalya hükümeti, olağanüstü yönetimdeki Piaggio Aerospace markası altında faaliyet gösteren iki şirket Piaggio Aero Industries ve Piaggio Aviation'ın tüm iş komplekslerinin Türk şirketi Baykar'a devredilmesine onay verdi.

Ticaret ve Made in Italy Bakanlığı'nın açıklamasında, "İHA (insansız hava aracı) sistemleri ve ileri havacılık teknolojileri alanında lider geliştirici ve üretici şirketlerden" Baykar'ın Piaggio'yu "net ve iddialı bir endüstriyel vizyonla yeniden canlandırma garantisi" verdiği belirtildi.

Açıklamaya göre Piaggio'nun satışı için gelen üç teklif içinde Baykar'ın teklifinin, "Piaggio Aero ve Piaggio Aviation çalışanlarının ve alacaklılarının çıkarlarını garanti altına almak ve grubun endüstriyel görünümünü ileriye taşımak için en uygunu olduğu kanaatine varıldı".

Anlaşmayla Baykar'ın hem uçak üretimi hem de motor bakım ve motor komponent üretimi faaliyetlerini sürdürme ve güçlendirme vaadinde bulunduğu belirtildi.

Anlaşmanın ekonomik boyutu bakanlık tarafından açıklanmadı. Piaggio'ya bu konuda yönelttiğimiz sorulara haberimiz yayına girene kadar yanıt gelmedi.

Detayları kamuya henüz duyurulmayan endüstriyel planla ilgili sendikalardansa ihtiyatlı açıklamalar geldi.

Sendikalar, üretim tesislerinin ve istihdamın sürekliliğini, üretim varlıklarının korunmasını, insan kaynakları ve araştırmaya yatırım yapılmasını ve endüstriyel planda bu konularda garanti verilmesini talep ediyor.

Sıfır emisyonlu iş uçağı projesi

İtalya Metal İşçileri Sendikası (Uilm) Baykar'ın Piaggio'yu satın alarak Avrupa'daki pazarını büyütme fırsatı elde ettiğini de vurguladı.

Trieste Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Profesörü ve İtalya'nın köklü düşünce kuruluşlarından Uluslararası Siyaset Araştırmaları Enstitüsü (ISPI) araştırmacısı Federico Donelli de bu anlaşmanın Baykar'ın "hem pazarını hem de arzını genişletme arzusunun" göstergesi olduğunu söyledi.

Donelli, Baykar'ın Piaggio'yu satın almasının arkasında, bazı sektörler veya modellerle ilgili "know-how" elde etme isteğinin de olduğunu vurguladı, "Bunların arasında şüphesiz P180 Avanti'nin yanı sıra sıfır emisyonlu iş uçağı projesi de var" dedi.

Donelli'ye göre, "Baykar'ın son yıllarda inşa ettiği şöhret ve itibar, Piaggio Aero'nun yeniden lansmanı için faydalı bir itici güç olabilir". Ayrıca, Piaggio Aerospace ve Baykar'ın uzmanlığı arasındaki entegrasyon, HammerHead gözetleme dronları gibi bazı modellerin daha da geliştirilmesinde ve genel olarak motor bileşenlerinin üretiminde belirleyici olabilir.

İtalya basını: Erdoğan'ın damadına satıldı

Satış haberi hafta sonunda İtalya basınında geniş yer buldu, baş sayfalardan "Piaggio Erdoğan'ın damadına satıldı" gibi ifadelerle duyuruldu. Haberlerde, Piaggio'nun 800'den fazla çalışanına iş güvencesi verilmesi hususu ağırlıkla öne çıkarıldı.

Piaggio'nun genel merkezinin bulunduğu Liguria bölgesinin gazetesi Il Secolo XIX, altı yıl süren olağanüstü komiserlik yönetiminden sonra "nihayet tünelin sonunda ışık göründüğü için memnuniyet duyulduğunu" ancak sendikaların işçilerin hakları konusunda ihtiyatlı olduğunu yazdı.

Savunma sektörü haberleri veren Analisi Difesa (savunma analizi) sitesi ise Baykar'ın olası hedefleri arasında, "Piaggio'nun İHA sektöründe kazandığı deneyimleri edinmek" ve "Avrupalı müşterilere satılmak üzere kendi İHA'larının ve motorlarının üretimi, bakımı/revizyonu için Liguria'daki fabrikaları Avrupa'da bir merkez (hub) olarak kullanmak" hipotezlerini de saydı.

Uluslararası ilişkilere etkisi

Muhalefetteki Demokratik Parti'nin NATO Parlamenterler Meclisi üyeleri, Piaggio'nun yeniden canlandırılmasının, "Erdoğan'ın damadının şirketi" Baykar tarafından satın alınmasına bağlanması konusunda endişelerini dile getirdi.

Merkez-soldaki muhalif parlamenterler, Türk şirketin son yıllarda Ukrayna'ya yeni nesil insansız hava araçları tedarikini "değerli" diye niteledi ancak "Endüstriyel stratejisinin merkezinde kesinlikle İtalya ve/veya Avrupa'nın çıkarları yer almaz" dedi.

Muhalif bir diğer parti 5 Yıldız Hareketi'nin Liguria bölge yönetimi de "Piaggio Aero'nun Türk Baykar şirketine satışı, geleceğin Made in Italy insansız hava araçlarının Türkiye üzerinden savaş halindeki ülkelere satışı konusunda endişe yaratıyor" şeklinde bir açıklama yaptı.

Prof. Federico Donelli ise bu anlaşmanın İtalya-Türkiye ilişkilerine ve uluslararası alana yansımaları konusunda şunları söyledi:

"İniş-çıkışlar görülebilse de Türkiye ile İtalya arasında, hem siyasi hem de ekonomik-sosyal düzeyde güçlü bağlar var. Son yıllarda, özellikle Libya olmak üzere bazı konularda çıkarların buluşabileceği kabulüne dayalı olarak belirgin bir artış söz konusu.

NATO'nun geleceğinin bile şüphe yaratabildiği, hızla değişen ve giderek istikrarsızlaşan bir uluslararası bağlamda İtalyan-Türk ekseni, Akdeniz'den Afrika Boynuzu'na kadar çeşitli cephelerde siyasi ve güvenlik istikrar gücü görevi görme potansiyeline sahip."

Kaynak: BBC Türkçe