"BİLET FİYATLARI EL YAKIYOR"

Kıbrıs Türk Hava Yolları’nın ( KTHY) ruhuna Fatiha okunduktan sonraki süreci hep birlikte yaşıyoruz.
Kabul edelim hava ulaşımından bir sorun yaşamıyoruz. Uçmak isteyen, bir yerlere ulaşmak isteyenler için Ercan çıkışlı uçak var. Kuzey Kıbrıs’a uçmak isteyenler de bağlantılı olarak gelebiliyor. Bunun anlamı şu... KTHY devre dışı kaldıktan sonra hava ulaşımında uçacak olanlarla ilgili koltuk sorunu olmadı.
Mesele sadece uçak bulmaksa doğrudur. Ancak mesele uçmak değil sadece. Bilet fiyatları da en az uçmak için boş koltuk bulmak kadar önemlidir.

Kıbrıs Türk Hava Yolları’nın ( KTHY) ruhuna Fatiha okunduktan sonraki süreci hep birlikte yaşıyoruz.
Kabul edelim hava ulaşımından bir sorun yaşamıyoruz.
Uçmak isteyen, bir yerlere ulaşmak isteyenler için Ercan çıkışlı uçak var.
Kuzey Kıbrıs’a uçmak isteyenler de bağlantılı olarak gelebiliyor.
Bunun anlamı şu... KTHY devre dışı kaldıktan sonra hava ulaşımında uçacak olanlarla ilgili koltuk sorunu olmadı.
Mesele sadece uçak bulmaksa doğrudur.
Ancak mesele uçmak değil sadece.
Bilet fiyatları da en az uçmak için boş koltuk bulmak kadar önemlidir.

***

Bizde tarifeli sefer yapan havayolu şirketi çok.
Ancak aralarında, gerçek anlamda yolcuya da yansıyan düşük maliyetli hava yolu şirketi yok.
Uçmak isteyen herkesin dikkatini çekecek “düşük bilet ücretleri” yolculara duyurulur. Ama sıra bilet almaya geldiği zaman, hele kısa sürede uçmak durumu varsa o rakamlarla bilet bulmak neredeyse imkansız.
Sınırlı sayıda koltuk o fiyattan satışa sunuluyor ama o biletleri o fiyattan yakalamak sıradışılık gerektiriyor.

***

KTHY batırıldıktan sonra çok sayıda hava yolu şirketi Kuzey Kıbrıs’a karşılıklı uçuyor.
Ancak çok sayıda hava yolu şirketi fiyat rekabeti getirmedi.
Londra tümümüz için neredeyse zorunlu ulaşım noktasıdır.
Her Kıbrıslı Türkün Londra’da çok yakın akrabası var.
İyi günde, kötü günde Londra’da olmak ya da Londra’dan Kuzey Kıbrıs’a ulaşmak gerekir.
Londra’ya bilet fiyatları altı yüz sterlinlerde olabiliyorsa ortada ciddi bir sorun, ciddi bir istismar var demektir.
Allah aşkına kimse ortaya çıkıp serbest piyasa ekenomisi, liberal ekonomi kuralları filan demesin.
Liberal ekonomi, “Kör tuttuğunu halleder” düzeni değildir.
Bir yerde servisi verenin çıkarları yanında, servisi alanların ve ülkenin çıkarları da önemlidir.

***

Hiç kimse aksini söylemesin.
Kıbrıs Türk Hava Yolları aranır oldu.
Özellikle iyi zamanındaki KTHY çok aranacak.
KKTC yolcu pastasından her hava yolu şirketinin aldığı pay ortada.
Bu pay alınırken kaç Kıbrıslı Türk ekmek yiyor?
Bu sorunun yanıtı da önemlidir.
Ülkeyi yönetenler, hayatın her alanında müdahaleci değil ama ortak çıkar amaçlı varlığını hissettirmek durumundadır.
Bu becerilmiş olsa, hava ulaşımından pay alanların KKTC ekonomisine, çalışma yaşamına katkısı çok daha fazla olur.
Bundan zerre kadar kuşkum yok.

***

Yeni hava yolu şirketinin kurulup, aktif konuma gelmesi için bu kez ciddi anlamda bir geriye sayım yaşanıyor.
Hissettiğim bu kez olacağı yönünde.
Yeni hava yolu şirketinin doğumu çok büyük olasılıkla yakın.
Kısa bir süre önce yaptığım yurt dışı seyahatlar sonrası yeni hava yolu şirketiyle ilgili kafamda netleşen yaklaşımlar var.
Türk Hava Yolları’nın (THY) yeni oluşumun lokomitifi olması ilk bakışta çok olumlu.
Başarılı olduğu ortak kabul gören THY, o deneyimiyle yeni oluşumun yol kazasına uğramadan yola çıkmasını sağlayabilir.
Ancak önemli olan THY’nin hangi anlayışla yeni hava yolu şirketine katkı koyacağıdır.

***

Türk Hava Yolları için Kuzey Kıbrıs iyi pazarlardan biridir.
Şu ana KKTC’ye uçan tüm hava yolu şirketleri arz – talep dengesine göre bilet fyatı belirliyor.
Çok eskiden bilet fiyatları sabitti.
Sonra, son kalan koltuklar daha ucuza satılır olmuştu.
Ama şimdi hava yolu şirketleri ucuzdan pahalıya bir fiyat politikası izliyor.
Boş koltuk sayısı azalıp, o koltuklara talep yüksek olduğu zaman bilet fiyatı da tavan yapıyor.
Arz – talep temelinde fiyat belirlenmesinin alternatifi maliyet artı makul kazanç temelinde fiyat belirlemektir.
Bir uçağın örneği Londra’ya gidiş geliş maliyeti bellidir.
Ortalama doluluk saptanır ona göre fiyat belirlenir.
Bu şekilde bilet fiyatı belirleyerek bizi dünyaya bağlayan hava yolu şirketi şu an yok.
Biz de eksik olan da böyle bir hava yolu şirketidir. Maliyet temelinde bilet fiyatı belirleyerek bir anlamda uçak biletlerinde piyasayı da denetleyecek bir hava yolu şirketi.
Düşük maliyetli hava yolu şirketi değil ama makul fiyata kaliteli servisi de verecek hava yolu şirketi.
Türk Hava Yolları bu anlayışla bir hava yolu şirketinin var olması için bizlere katkı koyar mı?
İşte bu sorunun yanıtında emin değilim.
Çünkü bu anlayışla katkı koyması, THY ve Anadolu Jet’in çıkarlarına aykırı...

***

Konu bu noktaya gelmişken bir konuya daha dokunmak isterim.
Hükümet bilet fiyatlarını kendi içinde denetleyecek anlayışı benimseyip desteklemelidir.
Bu yeni hava yolu şirketinin kuruluşuyla olabileceği gibi başka yöntemlerle de olabilir.
Örneğin KKTC’ye uçuş hakkı verilecek hava yolu şirketlerinden bazılarına izin verilirken böyle misyon önerilebilir. Kabul edene belirli pozitif ayrıcalıklar sağlanabilir.
Bu yaklaşıma hizmet edecek bir diğer açık kapı tarifeli olmayan ve charter olarak tanımlanan uçuşlardır.
Mevcut mevzuatımıza göre örneğin Londra’da KKTC’ye charter uçuş yapan bir uçak boş koltuğu olsa bile ayrı bilet satarak yolcu alamaz.
Halbuki her charter uçuşte belirli oranda ya da sayıda koltuğun, piyasayı bir anlamda denetleyecek anlayışla pazarlanmasında ne sakınca olabilir ki?
Sakınca bir yana yararı olacağından zerre kadar kuşkum yok.

***

Kuzey Kıbrıs’a turist gelmesini istiyorsak uçak bilet fiyatları önemli olduğunu bilerek fiyat politikaları belirlenmelidir.
Bizim ülkemize gelen turistlerin genel ortalaması orta gelir grubudur. Tatilini hesaplarken kuruşuna kadar hesaplayanlar çoktur.
Bu durumda bilet fiyatlarında ne kadar indirim sağlanabilirse kazanan Kuzey Kıbrıs olacaktır.
Bundan kimsenin kuşkusu olmasın.

Günün sözü:
Toplumsal kazanımın önünde her zaman şahsi kazanım önceliği olanlar vardır

(Havadis)