Saab’ın CEO’su Johansson: "Gripen için görüşmeleri sürdürüyoruz"

İsveçli savunma ve havacılık şirketi Saab’ın CEO’su Micael Johansson, Gripen savaş uçaklarının olası satışıyla ilgili Portekiz ve Kanada ile müzakerelerin sürdüğünü açıkladı. Portekiz’in Lockheed Martin üretimi F-35A Lightning II alımını iptal etmesinin ardından başlayan süreçte, Saab’ın Gripen savaş uçakları öne çıkan alternatiflerden biri olarak değerlendiriliyor.

Johansson, İsveç’in önde gelen ekonomi gazetelerinden Dagens Industri'ye verdiği röportajda, Saab’ın özellikle NATO üyesi ülkelerdeki pazar payını artırmayı hedeflediğini ve bu kapsamda Portekiz’in yaşlanan F-16 filosunu Gripen ile modernize etme fırsatını değerlendirdiklerini belirtti.

Avrupa savunmasında yeni bir denklem mi kuruluyor?

Bu gelişme, Avrupa’nın artan jeopolitik belirsizliklerle karşı karşıya kaldığı bir dönemde gerçekleşiyor. Özellikle ABD savunma politikalarındaki değişim ve Amerikan menşeli sistemlerin yüksek maliyetleri, Avrupa ülkelerini alternatif çözümlere yöneltiyor. Saab Gripen, uygun maliyeti ve operasyonel esnekliği ile F-35 gibi beşinci nesil savaş uçaklarına kıyasla daha pragmatik bir seçenek olarak öne çıkıyor.

Portekiz’in savunma bütçesi F-35’e yetmedi

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nün (IISS) 2024 verilerine göre yaklaşık 4 milyar dolarlık savunma bütçesine sahip olan Portekiz, NATO içinde büyük savunma harcayıcıları arasında yer almıyor. Mevcut F-16AM/BM filosu ise ömrünün sonuna yaklaşmış durumda. Bu tablo, Lizbon’un daha ekonomik ve çok amaçlı bir çözüm arayışına girmesine neden oldu.

Portekiz Savunma Bakanı Nuno Melo, yerel medya organı Público'ya yaptığı açıklamada, “Avrupa’nın stratejik özerkliğini ve öngörülemez jeopolitik gelişmeleri” göz önünde bulundurarak F-35 planlarının yeniden değerlendirildiğini ifade etti.

Gripen’in sunduğu teknoloji paketi dikkat çekiyor

Gripen’in MS 20 yükseltme paketi kapsamında; Meteor hava-hava füzeleri, GBU-39 küçük çaplı bombalar, gelişmiş radar modları, dijital yakın hava desteği, geliştirilmiş Link 16 veri bağlantısı ve sivil navigasyon sistemleri gibi unsurlar yer alıyor. Ayrıca CBRN (kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer) koruma, yer çarpışma önleme sistemi (GCAS) ve gece keşif yetenekleri sağlayan SPK 39 Modüler Pod sistemi gibi ileri teknolojiler de entegre edilmiş durumda.

Eurofighter ve Rafale de listede

Portekiz’in değerlendirme sürecinde yalnızca Gripen yer almıyor. Eurofighter Typhoon ve Dassault Rafale gibi diğer Avrupa menşeli savaş uçakları da seçenekler arasında. Bu uçaklar, beşinci nesil görünmezlik kabiliyetlerine sahip olmasalar da Avrupa Birliği’nin savunma stratejilerine uyum, sanayi iş birlikleri ve performans kriterleri açısından dikkate alınıyor.

Kısa vadede geçici çözüm: Super Tucano

Portekiz, kısa vadeli operasyonel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla Aralık 2024’te Brezilyalı Embraer firmasıyla 12 adet A-29N Super Tucano uçağının alımı için anlaşma imzaladı. Bu uçaklar; yakın hava desteği, istihbarat, keşif ve ileri pilotaj eğitimi görevleri için tasarlanmış durumda. Böylece 2018’de emekliye ayrılan Alpha Jet filosunun bıraktığı boşluk geçici olarak doldurulmuş olacak.