Değişimin değişimi…

Küreselleşen ekonomi, kültür, sanayi ve teknoloji, elbet bizleri de düzene sokacak ve değişimleri de istediği gibi yapacak. Bu değişim şekli ve kurulacak yeni düzeni de bu değişim belirleyecek.

Bundan iki bin beş yüz sene önce kale kapılarının girişine konan ve yerden yaklaşık 5cm yüksekliğe sahip oval bir mermer, savaşçı ve savaş arabalarının son sürat kaleye giriş ve çıkışlarını engellemek ve yaya ölümlerinin önüne geçmek için yapılmıştı. Bu gün hala kullanılan bu çıkıntıya “bamper”, tümsek diyoruz ve trafiği yavaşlatmak için kullanılıyor. En güzeli ise bu buluşun hala işe yarıyor olması.

O gün ki şehir hayatı ile bu gün arasında sayısal bir fark var. Bu sayısal fark ise yeni yaratılmış olan sistemler ve mesleklerin artık kolayca yapılmasına fırsat vermiyor. Henüz evden iş yapmak tam olarak yaygınlaşmamış ise de, ulaşım ve iletişim her şeyin önüne geçmekte. İletişim sayesinde kişisel sınırlar aşılmış, gizlilik bir güç halini almış olsa bile, kişisel olarak kimse bundan şikayetçi değil. Herkesi bezdiren ise ulaşım. Arabalar, trenler, tramlar, troley ve oto büsler, ulaşımın şehir içi bölümleri.

Düşünün ki milyonlarca insan sabah ve akşam evlerinden çıkıp şehrin değişik bölgelerine dağılmak için yola düşüyorlar. Yolda harcanan zaman gün geçtikçe artıyor ve çekilmez bir hal almakta. Bunca teknolojik gelişim içerisinde böyle bir zaman kaybı için çare üretilmediğini sanmayın. Tek bilmeniz gereken şey, mevcut sistemle bu iyileştirmenin yapılamayacağı.!

Nedeni basit. Şu an 28 mega şehir mevcutken 2030’da bu adetin 41’e ulaşacağı tahmin edilmekte. Bu yığın için üretilecek çözüm, elbet mevcut sistemler ile olmayacak. İşin bir de hava kirliliği boyutunu düşünürseniz, asla. O zaman “akıllı şehir” kavramına geçilecek ve birbirleri ile iletişim halinde olacak olan tüm toplu taşımalar, veri alışverişi ile kendilerini yönetip bizleri istediğimiz yerden alıp, gitmek istediğimiz yerlere götürecekler. Bu arada fosil yakıtın çağ dışı kalacağını da hatırlatmak isterim. 20 sene içerisinde artık fosil yakıt kullanımı ortadan kalkacak ve diğer yakıt sistemlerine geçilmiş olacak. Bu “akıllı” betimlemesi önüne konan her tanım için çoğunlukla elektrik kullanılacağı anlamına gelmekte. Akıllı ev, akıllı taksi, akıllı fırın, akıllı otobüs, akıllı tren, akıllı şehir vs…

Tüm bunları gerçekleştirmeyi, daha doğru bir deyişle böyle bir sisteme geçebilmek için, finansman önceliklerini destekleyen ve çeviklik ve yeniliği sağlayan bir strateji oluşturulması gerekiyor. Tabii sadece geleneksel yollar ve köprüler değil, tüm potansiyel taşıma çözümleri için senaryolar içeren portföy planlaması da yapılmalı. Etkili çözümler üreten proje planlama ve bunu gerçekleştirme süresinin de doğru hesaplanması gerekli. Elbette vizyonu destekleyen performans ölçümü ve sistem kontrolü, bizlerin doğru sonuçlara varmamızı sağlayacaktır.

Sene 1992. Türkiye’ye ilk A320’yi getirmek için Toulouse’a giden Onur Air personeli, fabrikanın girişinde şu posteri gülerek hatırlarlar. Bir A320 cockpit'i, solda bir kaptan, sağ koltukta ise bir köpek oturmakta. Çağın en sofistike uçağı olan A320 için bu bir övünç kaynağı idi ve bu neden böyle diye soranlara “Her işi uçak kendisi yapıyor, pilota iş düşmüyor. Eğer pilot sıkıntıdan uyuklamaya başlarsa köpek havlayıp onu uyandırıyor.!” diye gülerek cevaplarlardı.

2001 senesinde Federal Aviation Administration (Human Error Analysis, Feb-01) tarafından yayınlanmış olan bu rapora göre, şimdilerde uçak kazaları hissedilir bir şekilde azalmış olsa bile, bu kazaların meydana gelmesinde insan faktörü yüzde 70 ile 80 arasında değişmekte. Meşhur Sullenberger kazasında bile kahraman ilan edilen pilotun en büyük yardımcısı, A320’de mevcut Ditching sistemi idi. Sonraki Qantas, Cathay Pacific acil inişleri, artık uçakların ne kadar ileri teknoloji ile donatıldığı ve insana olan bağımlılığın ne kadar azaldığını gösteren örnekler.

Az kaldı, çok yakında “akıllı uçak”, “akıllı havalimanı” ve “akıllı havacılık sistemleri” devreye girecek.

Peki biz ne zaman akıllanacağız?

www.servetbasol.com