Bir mum diğer bir mumu, o mum da binlerce mumu yakabilir... Sanıyorum o binlerce mumdan sonuncusunun aydınlığını yaşıyoruz.
Geçtiğimiz hafta açıklanan zam oranları hakkında hemen hemen herkes yorumlar yaptı. Sendika da ağır bir şekilde eleştirildi. Gel gelelim sendika başkanı tek aday olduğu seçimde yine koltuğunu korudu. Ancak merak ettiğim konu şu; seçimlerden hemen önce gelen iade haberi birilerinin önünü mü kesti? Sayın Tatlıbal’dan başarılı olabileceğine inanan yok mu?
Bir de ücret iadesi hakkında şunu da çok merak ediyorum. 28. Dönem Hava-iş yönetiminde bulunan THY pilotlarından Sayın M. Afşin YELOK ve Sayın Erkan KAYHAN, oranların adaletsiz olduğunu yönetim kuruluna anlatamadılar mı? Sizler pilot olarak yönetimde bulunduğunuz sürece kimlerin haklarını savunabildiniz?
MATEMATİK
Maaş iadeleri konusunda öyle bir matematiksel oyun oynanıyor ki buna bu camiada inanan çıkmaz. Ama tekrar tekrar denemeleri ve farklı sonuçlar beklemeleri de hoş ve komik. %50 indirim yaptığında %100 zam yapacaksın ki eski rakama dönebilin. Her şey yolundaysa, 2021’in ilk dokuz ayında 734 milyon dolar kar varsa, bari toplu sözleşmeden önce iadelerin tamamını yapın. AUDI A6 peşinde koşulacağına, olur olmadık yerlere sponsor olunacağına, ücretsiz biletler dağıtılacağına yüzler personele çevrilsin, alın teri görülsün!
ÇOĞUNLUK
Görüştüğüm pilotların emekliliği yaklaşmış olanların dışındakilerin tamamına yakını durumlardan rahatsız. Kabin memurlarının ise bir kısmı rahatsız. Diğer kısmı ise piyasa şartlarında başka bir iş yapamayacaklarını, pilotlar gibi başka ülkelerdeki havayolu şirketlerine geçemeyeceklerini belirterek durumlarından memnunlar. Diğer müdürler ve yer hizmetlerinde olan liyakatsiz bir şekilde işe yerleştirilenler de memnun. Eee başka nerde böyle işler? Çoğunluk aynı fikirde diye yanlış bir şey, yanlış olmaktan kurtulmaz. Hak, hak edene gün gelir verilir. Ne demiş Tolstoy “En güçlü savaşçılar, sabır ve zamandır”.
QUATTRO
21.09.2021 tarihine kadar araç kiralama ihalesine gereken ilgi gösterilmemiş olacak ki, ihale tekrar edilecek. 2021 model sıfır araçlar isteniyor. THY, THY Teknik A.Ş. ve THY Hava Kargo Taşımacılık A.Ş. üst yönetim makam aracı olacak araçlar Audi A6 2.0 Motor. Yakıtı tabii ki kimse cebinden ödemeyecek. Aynı özelliklere ve motora sahip daha az yakıt harcayan başka bir araba tercih edilmez mi? Pardon pardon itibardan tasarruf olmazdı, değil mi!
EĞİTİM BORÇLARI KATLANIYOR
Kur arttıkça 140.000 Euro’yu bulan eğitim borcu da artıyor. 2015’te 360.000TL, 2018’de 750.000 lira olan eğitim borcu şu anda 1.500.000 TL’ye dayandı. Öde öde yine de artan bir borç. Buna kim dayanabilir? Akıl var mantık var. THY eğitim verdiği sürece aday için bir masrafa katlanıyor. Aday sonradan kokpite geçip uçuşunu icra ediyor. Bu dönemde zaten artık pilot olmuş adaya ne gibi bir masraf yapılıyor ki dövizle birlikte borçlarında katlanmasına seyirci kalınıyor?
Maaş konusunda yeterince iade yapmayan THY yönetimi bari eğitim borçlarında kuru sabitlesin. İllaki faiz alacaksa da makul ölçülerde alsın. Bu ne böyle! Borcu erken kapatmanın da önünü kesen yönetim, hem pilotu elinde tutmanın hem de haksız kazanç sağlamanın peşinde belli ki. Sonra da ciddi ciddi aidiyet duygusundan bahsediyorlar ya… İnanın gülmekten kırılıyorum.
THY’nin pilot eğitimlerinden alacağı ücretlerde son raporda gözler önüne serildi;
Haftalardır sanal bir sendika gibi çalışan anonim anketçiler (TEHAYE.COM) bakın bu duruma ne diyor;
Pilotluk zor, pahalı ve sürekli sağlıklı kalmanızı gerektiren riskli bir meslek. Meslek diye yazdığımıza bakmayın. Pilotluk Türkiye'de bir meslek olarak tanımlanmamıştır.
Türk Hava Yollarında pilot olmak isteyen pilot adayları çok zorlu sınavlardan ve seçmelerden geçmek zorunda. İngilizce yeterliliği için TEOFL veya İELTS sınavlarında belirli seviyeleri geçtikten sonra DLR olarak bilinen bir seri yetenek sınavları, karşılıklı mülakatlar ve psikolojik testleri de geçerseniz THY Havacılık Akademisine girmeye hak kazanıyorsunuz. Akademinin bu seçme sürecinde elenme oranı oldukça yüksek çünkü THY, pilotluğa elverişli en iyi adayları alıyor.
Pilot eğitimi 18 ile 24 ay arasında tamamlanıyor. Pilot adayı THY ile yaptığı sözleşmede 140 bin Euro olan eğitim borcunun 10 yıl boyunca maaşından kesileceğini bilir. Ancak burada çok küçük bir detay gözden kaçarken bu detay ilerleyen yıllarda Eğitim Borcunun Kaptan olduktan sonra dahi bitmemesine neden olur.
THY maaşları TL üzerinden ödemektedir ve THY eğitim borcunuzu siz uçamaya başladıktan sonra o ayın en yüksek Euro kuru üzerinden kesmeye başlar. Eğitim borcunuzun geri ödeme sözleşme kapsamında 10 yıl boyunca kesilmektedir ifadesi size ilk bakışta çok sempatik ve iyi niyetli gelebilir. Ancak Eğitim Borcu olarak 140 bin Euro'ya imza attığınız günkü Euro kuru her geçen gün arttığından borcunuz da artmaya devam eder. THY eğitim için gerekli tüm masrafları bu 18-24 aylık zaman zarfı içerisinde yaparken, 10 yıl olarak belirlenen geri ödeme sürecinde eğitim borç taksitini o ayın en yüksek Euro kurundan ödetmenin FIRSATÇILIK, HAKSIZ KAZANÇ VE ŞARK KURNAZLIĞINDAN başka hiçbir dayanağı yoktur.
Benim param var, arabamı satayım, evimi satayım, aileden eşten dosttan borç alayım, kredi alayım ve şu borcun tamamını Euro kurları daha fazla yükselmeden geri ödeyeyim deseniz size hemen şunu hatırlatırlar: Türk Hava Yolları tarafından eğitim hizmet satımı şeklinde değildir, bu sebeple Eğitim borcunuzun geri ödeme sözleşme kapsamında 10 yıl boyunca kesilmektedir.
Sen hem TL bazında maaş öde, eğitim borcu taksitini o ayın en yüksek kurundan geri iste, kurlar çok yükseldi bırakın hepsini ödeyeyim denildiğinde ‘Hayır ’diyerek kur farkını kendine bir kazanç kapısı yap.
Örnek vermek gerekirse 1 Kasım 2018 de eğitime başlayan bir pilot adayı 5.50 Euro/TL kuru ile 140 bin Euro karşılığı yaklaşık 770 bin TL'ye imza atmıştır. Bu pilot adayının Kasım 2020 de uçuşlara başladığını gün 9.25'e yükselen Euro/TL kuru ile eğitim borcu yaklaşık 1.3 milyon olmuştur. Pilotumuz Kasım 2021'de eğitim borcunun 12 bin Euro’sunu ödemiş olsa, bugün itibarı ile şirkete olan borcu 11.22'ye yükselen Euro/TL kuru ile 1.35 milyondur. Pilotumuzun bu eğitim borcu her ay geri ödeme yapmasına rağmen her geçen yıl azalacağına her geçen yıl daha da artacaktır.
6 Ekim 2018 tarihinde Resmî Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren, Türk Parasını Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara İlişkin Tebliğ’inde Türkiye’de yerleşik kişiler; kendi aralarında akdedecekleri, taşımacılık dâhil hizmet sözleşmelerinde, sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramazlar maddesi yer alsa da THY bu kanun maddesini kılıfına uydurarak geleceğin kaptanları olarak görmesi gerektiği pilotlarını adeta bir inek gibi sağmaya devam ederken THY yönetimi ne Türk parasının ne de çalışanın kıymetini koruyabiliyor…
Siz yıllar önce Euro 3, 4, 5 lira iken vermiş olduğunuz hizmetin borcunu bugün neden en yüksek kur üzerinden tahsil ediyorsunuz?
Pilot adaylarına yer eğitimi verdiğiniz eğitim binası Türkiye sınırları içerisinde İstanbul’da değil mi? Uçuş eğitimi verdiğiniz Aydın, Türkiye sınırları içerisinde değil mi? Burada çalışan hocalara Euro üzerinden mi maaş ödediniz ödüyorsunuz? Eğitim için aldığınız uçakları Euro veya USD ile almış olabilirsiniz, bu sizin riskiniz. THY’de geleceğin kaptanları olacak pilot adaylarından bu kadar kar yapmak zorunda mısınız?
Bir Lufthansa, bir KLM, bir Swiss, bir Air France kendi bünyesine alıp yetiştirdiği pilot adaylarını sağılacak bir inek olarak değil geleceğin kaptanları olarak görür. Bu nedenle de Avrupalı bayrak taşıyıcı bir şirketin ne yabancı pilota ihtiyacı vardır ne de bu şirketlerin kaptanları başka bir şirkete geçmek için can atarlar.
Vizyon eksikliği bugün yabancı pilot alımında da meyvelerini veriyor. Pandemi sürecinde ücretsiz izine ayırdıktan sonra geriye çağrılan 40 tan fazla yabancı pilotun lisanslarını THY simülatörlerinde yeniledikten sonra resmen kaçtığı söyleniyor. Şu an geri dönüp iş başı yapan yabancı pilotlar da diğer şirketlere yapmış oldukları müracaatlarına cevap alır almaz kaçacaklardır.
Pandemi başlangıcında pilot maaşlarından %50 kesinti yapılırken bu kesinti eğitim borçlarına yansıtılmadı. THY burada iyi niyetini ve çalışanlara karşı adil olduğunu pandemi süresince yapmış olduğu maaş kesintisini eğitim borçlarını aynı oranda yansıtıp azaltarak da gösterebilirdi.
Anonim Anketçiler olarak hazırladığımız anketimizin İyi Niyet başlığı sonuçlarında THY yönetiminin İyi Niyetten ne kadar uzak olduğu %90 ı geçen oranlarda uçuş ekipleri tarafından adeta tescil edilmiştir.
İyi Niyet sahibi bir yönetim eğitim borçlarını eğitimin verildiği yılın Euro kuruna sabitler ve pilotlara Eğitim Borçlarını geri ödemelerinde kolaylık sağlar. Eğitim borçları üzerinden kur fırsatçılığı yaparak kendisine yeni bir kazanç kapısı açmaz.
Anketimize katılan 1614 Pilot’un %75’inin, yani 1210 pilotun eğitim borcu vardır. Anketimize katılım oranının %38 olduğu gerçeğinden yola çıkarak THY’ye eğitim borcu olan pilotların sayısının büyük bir iyimserlikle 2500 üzerinde olduğunu tahmin ediyoruz.
THY yönetimi; emek, bilgi ve yetenekleri ile şirketlerini en yükseklere taşıyan pilotlardan nefret etmekten ve her fırsatta art niyetlerini göstermekten vazgeçip geleceğin kaptanlarının eğitim borçlarını eğitimin yapıldığı dönemdeki Euro/TL kuruna fiksleyerek Türk Lirası üzerinden yeniden yapılandırmalıdır. Bir bayrak taşıyıcı şirkete ve yönetimine de bu yakışır.
Havacılık Çalışanları Sendikası, Hava-Sen Türkiye'de işsiz pilotların olduğunu ve öncelikle de 'İşsiz Pilot' kavramının acilen tanımlanmasını ve düzenlenmesini ön görmektedir. Atlas ve Onur Havayollarından aylardır maaş alamamış işsiz pilotların da bulunduğu gerçeğini göz önüne alarak THY'nin işe alımlarda önceliği yabancılara değil Türk pilotlarına vermesi gerekmektedir. Anketimize katılan 1614 THY pilotun büyük bir çoğunluğu, sektörde işsiz kalan Türk pilotlarının kıdem listesini etkilememek şartıyla THY'de işe alınması fikrini desteklemektedir.
Hava-Sen'in İşsiz Türk Pilotları ve Yabancı Pilotlar ile ilgili SHGM'ye göndermiş olduğu resmi yazıya buradan ulaşabilirsiniz.
ULU ÖNDER MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’Ü ANMAK ÜZERE 10 KASIM’DA ANITKABİR’DE ATAMIZIN HUZURUNDA BULUŞMAK DİLEĞİYLE…
Emniyetli uçuşlarınız olsun.
Serdar BAŞAĞAOĞLU
Yorumlar Tüm Yorumlar (136)