Türk Havayolları’nın “alt markam” diyerek 23 Nisan 2008 tarihinde Ankara Merkezli uçuşlara başlattığı AnadoluJet ile ilgili uzun süredir kafamı meşgul eden soruları paylaşmak istiyorum bu haftaki yazımda.
Türk Havayolları’nın yeni bir marka ile ucuz bilet satışı ile Ankara merkezli uçuşlar yapacağını THY Yönetim Kurulu Başkanı Candan Karlıtekin’in Ocak 2008’de yayınlanan SKYLIFE Dergisi’nden öğrenmiştik. Candan Karlıtekin’in yazısında aynen şu ifadeler vardı. “Türk Hava Yolları'nın işletiminde ve güvencesiyle Ankara merkezli yeni bir operasyonun hazırlıklarını tamamlamak üzereyiz. Başkentimizi Anadolu'nun dört bir tarafına yeterli uçuş sıklığı ile bağlayacak, ürün tasarımı itibarıyla, maliyeti nispeten düşük olacağı için bilet fiyatlarının da uygun tutulacağı, yepyeni bir ürünü farklı bir 'marka' altında sunacağız”
Burada Candan Karlıtekin’in; “Türk Hava Yolları işletiminde ve güvencesiyle” söyleminden ayrı bir şirket kuruluyormuş anlamı çıkıyor. Ancak böyle olmadı. THY biletleri satan ve üzerinde AnadoluJet yazan uçaklar gördük. Bu uçaklar Türk Havayolları tescilli.
Peki, ne yazıyor AnadoluJet’in sitesinde? “AnadoluJet filosu” yazıyor. Olmayan bir şirketin filosu olabilir mi? Bu uçaklar THY’nin ise ki öyle, yine THY filosunda görünmeli.
Televizyonlarda ve yazılı basında yapılan reklâmlarda da AnadoluJet ifadesi kullanılıyor. Peki, böyle bir kampanya yapmak yasal mıdır? Haksız rekabet yok mudur? Bütün bu sorular zihnimi meşgul eden sorular.
Şirket kurulması ile ilgili, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün kurallar manzumesini oluşturan SHY-6A’yı kısaca inceledim. SHY-6A’da bir şirketin önceden belirttiği marka haricinde başka bir marka daha oluşturarak iki ayrı marka ile uçabileceğine dair herhangi bir maddeye rastlamadım. Dolayısıyla AnadoluJet’in SHY-6A’ya uygun olup olmadığının cevabını hem Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, hem de Türk Havayolları vermeli.
Kafama takılan bir başka soru: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, bir başka şirkete de aynı tarzda bir başka marka ile uçma izni verebilir mi? Örneğin, Pegasus Havayolları, “Ben İzAir’i kapattım. Ancak İzAir Pegasus işletiminde ve güvencesiyle aynı marka ile uçacak” derse bu girişime Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü izin verir mi? Ya da Yavuz Çizmeci’nin Yönetim Kurulu Başkanlığını yaptığı ACT Havayolları yine sahibi olduğu AnkAir için “Ben AnkAir’i kapattım. AnkAir ACT Havayolları güvencesiyle, uçacak” demesi halinde uçmasına izin verilir mi?
AnadoluJet’in, bilet satışlarından reklâm kampanyalarına, yapılan tanıtım organizasyonlarından kamuoyuna takdim edilmesine kadar ayrı bir konsept uyguladığı apaçık ortada. O halde, hamlenin SHY-6A’ya uygunluğuna nasıl inanalım?
Her şey farklı. Tüm açılımların altında minicik puntolarla yazılmış “AnadoluJet Türk Hava Yolları Markasıdır” ibaresi yeterli midir?
Eğer böyle bir şeye müsaade var ise, Pegasus ve ACT’nin yerinde ben olsam diğer şirketleri hemen kapatırım. Neden, ayrıca Genel Müdür, Uçuş İşletme Müdürü, Yer İşletme Müdürü, Teknik Müdür, Eğitim Müdürü ve Kalite Müdürü gibi atamalar yapsınlar ki? Neden ikinci şirket için SHGM’ye teminat versinler ki?
AnadoluJet başlı başına sorgulanacak bir sorular yumağı.
Ben aklımdan geçenleri sıraladım. Gerisi bu işin aktörlerine kalmış….
Haftaya görüşmek dileğiyle.
Yorumlar