HAVACILIK CAZİBESİ

Pandemi sebebiyle durma noktasına gelen havacılık sektörü iyiden iyiye toparlandı. Ancak Türk Sivil Havacılığının baş aktörü Türk Hava Yolları’nda hala durumlar karışık. Geçen haftaki yazımda “Turkish Cargo kendi ekibini kurarak yeni bir oluşum içine mi girecek? (Tabi körfeze bütün kaptanları kaptırmazlarsa) Ya da ilerleyen dönemde şirketin bir kısmını satıp, altın yumurtalayan tavuğu mu kesecekler bunu hep birlikte göreceğiz” demiştim. Ve iki gün önce ilan açıldı. Umarım devamında şirkete bir ortak da alınmaz.

Bu hafta THYAO’da görevli ikinci pilot arkadaşımızla biraz sohbet ettik. Bakın neler dedi;

Ne kadar maaş alıyorsun?
Almanya’da çalışan bir valiz yükleyici kadar almıyorum. Yani 2200 €
Pilotlar çok maaş alıyor diye herkes 140.000 € borç senedine imza atıyor. Ayrıca, 2 sene eğitim, sınavlar ve pek çok testler sonucu pilot olunuyor. Yaşadığımız süreç öyle kolay değil. Tüm o sıkıntılı günlere bugün yaşadığımız problemli uçuşlara değer miydi? Son zamanda ciddi ciddi sorguluyoruz.

Uçuşlarda sıkıntı mı yaşanıyor?
Pandemi başlangıcıyla birlikte inanılmaz zor uçuşlar yapılıyor. Buradan Çin’e Amerika’ya aynı uçakla gidip dönüldü. Pilotlarımız 36 saat aynı uçaktan inmeden uçuş yaptı.

Amerika’ya uçan pilot orada otele gitmedi mi? Dinlenmedi mi?
Evet, buna benzer uçuşlar Sivil Havacılık izniyle hala devam ediyor. Pandemi tahliyesi veya Pandemi malzemeleri taşınıyor söylemiyle uçuş onayı alınıyor. Buna insan fizyolojisi dayanır mı? Uçaktan inip eve gidince tükendiğimi hissettim ve iki gün yataktan çıkmadan dinlendim.

Uçuşlarınızda artış oldu mu?
Evet pandemi öncesi daha az uçuyordum. Şimdi daha fazla uçuyorum. Çünkü son iki senedir ayrılanlar yerine hala pilot alımı yapılmadı. Doğal olarak görevdeki pilotlara fazla yük biniyor. Diğer taraftan, uçuşa devam eden pilotların; Aylık uçuş saatleri artmasına rağmen maaşları yine de yarım ödeniyor.

Maaşların eski haline dönmesi yönünde bir çalışma var mı? % 10 iyileştirme yapıldığını duymuştuk.
Biliyorsunuz, pandemi olunca ilk önlem ücretsiz izinler verilmeye başlandı sonra da maaşlar yarı yarıya azaltıldı. Yaz aylarında uçuşlar yoğunlaşınca tüm personele %10 artış yapıldı. Ama bu %5 artış anlamına gelir. % 50 düşen maaşa % 10 ilave etmek gerçekte esas maaşın % 5’i olur. Buna artış denilir mi?

Şirkete uçuş eğitim borcun var mı?
Evet var. Bir de aldığımız maaştan uçuş eğitim borçlarını ödememiz gerekiyor. 140 bin € borcu bitirmemiz bekleniyor. Ödüyoruz ödüyoruz değişen hiçbir şey yok. Euro arttıkça uçuş eğitim borçları azalmıyor, aksine artmaya devam ediyor.

Sizce maaş Türk Lirası borç neden Euro?
Bunu bir türlü anlatamıyoruz. Kendi alacaklarına Şahin’ler, bize gelince işler kötü zarardayız, deniyor.
Böylesi bir ortama kimse pilot olmak istemez.

Peki, Uçuş okullarının durumu nedir? Yeni pilot yetiştiriliyor mu?
Pandemi öncesinden planlı olanlar devam ediyor. Son zamanda yeni pilot adayı bulmakta sıkıntı çekiliyor, diye duyuyoruz. Bir kısım genç arkadaş, bir iki sene içerisinde her şey düzelir umuduyla uçuş okullarına devam ediyor. Uçuşlarda canlanma olmasına rağmen, gelecekte ne olacağı net olmadığı için şirketler yeni pilot alımı yapmıyor. Öyle ki uçuş okulunu bitirmiş pilot olmuş insanlar dahi tip eğitimine başlayamadılar. Düşünün tüm imkanlarınızı harcamışsınız, iki sene eğitim sonucu pilot olmuşsunuz şirkete kabul edilmişsiniz dolayısıyla evimizi düzeninizi buna göre borç harç kurmuşsunuz o noktada “siz şöyle bekleyin” deniliyor. Evet bu insanlar yani eğitimi yarım bırakılmış tüm pilot adayları iki senedir çaresizlik içinde bekliyor.

Pilotların genelinde bir huzursuzluk olduğunu biliyorum. Bu ortamda beklentiniz nedir?
Büyük bir umutla maaşların pandemi öncesi şartlara getirilmesi ve yarım kalan pilot eğitimlerinin devamı haberlerini bekliyoruz. Zannederim şirket, elindeki pilotları diğer havayolu şirketlerine kaçırmadan harekete geçmeyecek.

Bir şirketin kendi pilotunu başka bir şirkete itmesini nasıl karşılıyorsunuz?
Pilot yıllarca uçtuğu şirketinin kurallarına ve standartlarına uygun yetişir. Uzun süre uçtuğu için, şirket tarafından sınav, test, kontrol gibi pek çok denemeden geçirilir. Yeni bir pilota göre, şirket kültürüne sahip, şirketin hassasiyetlerine duyarlı, masrafsız ve problemsiz bir insan kaynağı halini alır. Böyle bir değerin elinden kayması, yeni pilot yetiştirilmesi ile mukayese edildiğinde şirketi ilave masrafa sokacaktır.

Önemli bir nokta; Kaliteli Pilot eğitimi kadar, tecrübeli şirketin kendi bünyesinde yetişmiş pilot da bir şirket için çok değerli. Peki yetişmiş bir ikinci pilot olarak, ne yapmayı düşünüyorsun?
Çevremdeki diğer pilot arkadaşlarım gibi, ilk fırsatta daha iyi şartlarda uçmak için çaba gösteriyorum. Ufak tefek hareketlenmeler duyuyoruz. Fırsat yakalayınca, ben de giderim diye ümit ediyorum.

Sizlerin ayrılmasıyla şirket ne şekilde bir pozisyon alır?

Bunu birkaç sene önce yaşadık. Şirkette uçan Avrupalı ve Kuzey Amerikalı iyi yetişmiş yabancı Pilotlar ile yine şirkette yetişmiş kaliteli pilotlarımız daha iyi şartlarda uçmak için ayrıldılar. Sıkıntı yaşayan şirket derhal maaşlarda iyileştirme yaptı. Ancak eldeki kaliteli Pilotlar gitmişti. Yerine daha az profesyonel daha hiyararşik yapıda olan Asyalı Pilotlar gelmeye başladı. Şimdi onların dahi uçmaktan vazgeçip şirkete geri dönmediğini duyuyoruz.

Sonuçta yetişmiş pilotların gitmesi toplam kalitede düşmeye sebep olur. Bu da bir yönetici için, arzu edilmeyecek bir durum olsa gerek. Peki şirkette kalıp şartların iyileştirilmesi yönünde gayret gösterseniz, daha iyi olmaz mı?

Maaşların yarıya indirilmesi kararına Sendikamız imza attı. Bu konuda tek dayanağımız sendika. O da tamamen şirket paralelinde yürüyor. Sendikanın iyileştirme yapacağına umudumuz yok. Bu sendikanın bizim menfaatimize hizmet etmesi mümkün değil.

Daha konuştuğumuz birçok şey var. O bölümü de haftaya sizlerle paylaşacağım.

MEMNUNİYET ANKETİ

Lafı hiç uzatmadan özenle Anonim Anketçiler tarafından hazırlanmış İyi niyet anket sonuçlarını paylaşmak istiyorum. Umarım artık THY üst yönetimi bu çığlığı duyar!

SERDAR BAŞAĞAOĞLU

[email protected]