KALİTE ÜZERİNE

Kalite ve Havacılık Kalitesi ayrı şeyler.

Islak Damga saçmalığının yanlışlığı için harcadığım enerjiyi şimdi hatırlıyorum da.

İlk defa bir Prof’un kitabında görmüş ve otomobil sanayi için hazırladığı bu çevirimsi kitapta daha 6+2 özgünlük kuralını bilmediği için kendince böyle bir usul yaratmış olmasını hayretle karşılamıştım.

Elbette Kalder’de ilk Havacılık Kalitesi Bölümü kurup, ekonomik olarak verimsiz, eğitim olarak uzun oluşu nedeniyle 3 hafta içerisinde kaldırılışını saymıyorum.

Bağdat Caddesi’ndeki eski merkezde ilginç anılarım var.!

MYO’larında gördüğüm ise sadece yetersizlik.

Elbette önce Kalite öğretilmeli, sonra Havacılık Kalitesi.

Bu Havacılık Kalitesi işi biraz sıkıntılı.

Nedeni ise sanayi ile ilgili.

Sanayileşme geçmişimize bakarsak;

1438 Gutenberg - Matbaa

1600 Newton - Teleskop

1718 Dokuma Tezgahı

1720 Dokuma Sanayii

1730 Sanayileşme - Lale Devri

1769 James Watt - Buharlı Makine

1800 Alessandro Volta - Batarya

1825 Telgraf

1839 Fotoğraf Makinesi - Tanzimat

1856 Çelik İşleme Fabrikası - Islahat Fermanı

1876 Marconi Telefon - I. Meşrutiyet

1880 Edison - Ampul

1885 Daimler - Benzinli Motor

1894 İlk Otomobil Trafiğe Çıktı - Baytar Mektebi İlk Mezunlarını Verdi

1895 Radyo, Telsiz ve Sinema

1897 Rudolph Diesel - Dizel Motoru

1898 Ses Kayıt Cihazı

1898 Uçak Uçtu

1902 Klima

1904 Çamaşır Makinesi

1907 Helikopter Uçtu - II. Meşruiyet ilanı

1914 Buzdolabı - I. Dünya Savaşına girdik

1926 Almanlar Roket icat etti - Atatürk sanayileşmeyi başlattı

1929 Bulaşık Makinesi – ANK.IST telefon hattı çekildi

1930 Teleks

1935 Radar ve Televizyon - Kayseri Bez Fabrikası Kuruldu

1937 Turbo Motor – Demir Çelik Fabrikası Temelleri Atıldı

1942 Bilgisayar

1944 Füze

1945 Marshall Yardı için Uçak Üretimini durdurduk.

1954 Nükleer Santraller yapıldı - İlk Hidro-elektrik santrali yaptık

1960 Lazer bulundu - 27 May Darbesi yaptık

1973 Cep Telefonu yapıldı - Anadol marka otomobil üretmeye başladık.

Kalite (Qualites) Latince "nasıl oluştuğu" anlamına gelen "qualis" sözcüğünden üretildiğini esas alıp fazla derine girmeden ilk sıralayacağım bunlar.

Her nekadar ünlü Hammurabi Kanunlarının 229. maddesi kalitenin ilk örneği olsa da, şu söz asla unutulmamalıdır.

Quis custodiet ipsos custodes - Denetçileri kim denetleyecek!

Asırlar önce söylenmiş olan bu söz, insan olgusunun en güzel tanımıdır.

1960’dan sonra “insan bazlı” yaygınlaşan bu anlayış, günümüzde hemen her konuda insanı ikinci plana atan tavrın başarısız olduğu gerçeğini görmemizi engelleyemez.

Bizler insanımızı nasıl yetiştirirsek o doğrultuda verim alırız.

İyi bir meslek sahibi, kendi kendini denetleyen, denetleyebilendir.

Havacılıkta meslek kavramı olmayınca “gibi” davranmak ortaya çıkmaktadır.

SMS, bu tip davranışları düzeltmek için ortaya çıkan ve ICAO Ek’lerinin sonuncusudur.

Bu yazımda iki konuya değineceğim.

Kavramlar

Kalite Eğitimi almış her bir denetçinin, içinde bulundukları iş koluna göre değişik görevleri vardır.

Sorumluluklarından bahsedemezsiniz. Ne yazılı (ISO'da) ne de geleneksel anlamda kalite bölümünün şimdiye kadar hiçbir sorumluluğu olmamıştır.

(SHT 121-23 Mad.5.(b) de Kalite Yöneticisi’nden “Yetkili” diye bahsedilir!)

Nedeni çok basit, çünkü Kalite Bölümü’nün yürüteceği Kalite Yönetim Sisteminde yazılı sorumluluklar vardır ve Kalite Bölümü, bu sorumlulukların yerine getirilip getirilmediğini belgelemekle görevlendirilmiştir.

Asıl görevi “tespit” olan bu bölümün karar verme yetki ve sorumluluğu yoktur.

Birçok defa rastladığım “tatmin olma” ve “ikna olma” gibi sözlerin yersizliğini yinelemek isterim.

Denetim, belge toplama görevidir ve denetçi, denetime gittiği bölüm için sorduğu sorunun “belge” sini toplar ve raporunu “değerlendirilmek” üzere bölüm müdürü ve Genel Müdür’e sunar.

Denetçi, yargılama yapma ya da ikna olma gibi kişisel yetki ve sorumlulukla donatılmamıştır. Asli görevi “ayna” vazifesi görmektir.

Havacılıkta “Customer Satisfaction” diye bir kavram yoktur.

Havacılıkta “Requirement Fulfillment” vardır.

Belgeler en güvenilir “ayna”lardır. Elbette doğru soru sorulduğunda.!

Kararı “sorumluluk taşıyanlar” verecektir.

Denetim

Birçok yazı ve talimatlarda “Planlı ve Plansız Denetim” tanımları kullanılmakta.

Havacılıkta bu tanımların “kullanım” yerleri ve “tarifleri” yeterince doğru belirtilmemekte ve yerinde kullanılmamakta.

Havacılıkta “Planlı Denetim”, Kalite bölümünün, diğer bölümlerden gelen denetim sahası ve yıllık denetim ihtiyacına göre yapılacak olan denetimlere denir.

Uçuş İşletme Ocak ve Eylül aylarında “Uçak Kütüphanesi” denetimi, Şubat ve Ekim aylarında “Simülatör Planlama” denetimi, Haziran ve Ağustos aylarında “SOP Uygunluk” denetimi planlayabilir ve bu denetimlerin gerçekleştirilmesini Kalite bölümünden isteyebilir.

Teknik bölüm de Ocak ve Eylül aylarında “Teknik Kütüphane” denetimi, Nisan ve Haziran aylarında “Teknik Depo Envanter” denetimi, Şubat ve Kasım aylarında “Teknik Eğitim” denetimi, Haziran ve Ağustos aylarında “İş Gücü Planlaması” denetimi talep edebilir.

Yer işletmenin ve diğer bölümlerin de elbette ihtiyaç duyduğu yıllık denetim talepleri olacaktır.

Bu tip yıllık denetim taleplerini gerçekleştirmek için çizelge yapıp, denetçileri seçip, Denetim Kontrol Formlarını bölümlerden isteyerek, tarihlerini karşılıklı tespit etme ve denetimleri organize görevi Kalite Müdürlüğü’nündür.

Kalite Müdürlüğü, kendi başına denetim planlayamaz, yetki ve bilgisi olmadığı bir saha için Denetim Kontrol Formu hazırlayamaz.

Hazırlayacağı her Denetim Formu, ICAO, Eurocontrol, SHGM ve Şirket Elkitabı kuralları ötesine geçemez ve bu tip denetim, daha kuruluş ve ilk sene denetimleri dışında başka işe yaramaz.

Plansız denetim ise, talep edilen ve talep eden bölümün ilgili sahasında ortaya çıkan bulguların giderilmesi sonrası, ya da hesapta olmayan bir olay/kaza sonrası gelişmelerin “Kök Neden”lerini bulmak için yapılan denetimlere denir.

Bir şirketin normal (ortalama) lastik değişim süresi azalmaya başlamışsa, bunun nedenlerini (Kök Nedeni) bulmak için yapılacak olan denetime “Plansız Denetim” denir.

Takip edilen motorlar arasından birinin EGT değerinin biraz da olsa yüksek olması “Plansız Denetim” için bir nedendir.

Belirli bir hattaki “Yolcu Doluluk Oranı”nın düşmesi, ayrı bir plansız denetim konusu olacaktır.

Denetimler, hem “Requirement Fulfillment” için, hem de “Parasal” nedenlerle yapılır. Biri diğerine tercih edilmez.

Henüz bu kapsam ve kavramda gerektiği gibi çalışan bir şirketten söz etmek pek mümkün değil.

Ülkemizde sanayi gelişimi ve bu hafta itibariyle duyurulan haberi:

“Liselerde okul çeşitliliğini azaltmayı hedefleyen Milli Eğitim Bakanlığı, 22 farklı meslek lisesinin statüsünü ‘Anadolu’ lisesi olarak değiştiriyor.

Önümüzdeki yıldan itibaren bu liseler ‘mesleki ve teknik Anadolu lisesi’ olacak. Bazı liselerde ise karma eğitim olmayacak, sadece kızlar okuyacak.

Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı’nın illere gönderdiği genelgede, “mesleki ve teknik ortaöğretimde okul çeşitliliğinin azaltılması” istendi.”

Köy Enstitüleri’nden sonra Meslek Liseleri de tırpana uğrayacak. Meteoroloji Meslek Liseleri kapandığından beri, Havacılık Meteorolojisi nasıl önlenemez bir düşüş göstermişse, birçok meslek artık Üniversitelerde öğrenilecek gibi görünüyor.

Kalite bunun neresinde derseniz ben bilmem, bilemem.

Yalnız bildiğim bir-iki okul var;

Emirates Aviation College

The college is licenced by the UAE Ministry of Higher Education & Scientific Research, as well as the UAE General Civil Aviation Authority.

In addition, it is a branch of the American Institute of Aeronautics & Astronautics and an Edexcel (UK) approved centre.

Bangladesh Civil Aviation High School

Civil Aviation High School is a school situated in Kawlar, New Airport, Uttara, Dhaka, Bangladesh.

It is recognized by the Ministry of Education of the People's Republic of Bangladesh and Secondary and Higher Secondary Education Board of Dhaka.

Currently, it is directed by Civil Aviation Authority of Bangladesh.

Bakalım Sivil Havacılık Komisyonu Eğitim Çalışma Grubu ne sonuca varacak.

Sevgiler

www.servetbasol.com