Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün vaktiyle çıkardığı, 07.07.2005 tarihli ve B.11.0.SHG.00.13.05.08-14925 sayılı “Filoya Hava Aracı İlave Etme Usul ve Esasları Genelgesi” ile 13.11.2012 tarih ve B.11.1.SHG.0.14.03-010.06.02/2821 sayılı son genelgesinde, şu ifadeler yer almakta idi;
“Aradan geçen süre zarfında yaşanan sıkıntıların giderilmesine ve talep edilen gerekliliklerin günümüz koşullarına göre yeniden belirlenmesine yönelik söz konusu Genelgenin revize edilmesine ihtiyaç hâsıl olmuştur.
Buna göre, filosuna hava aracı ilave etmeyi planlayan yirmi koltuk ve üzeri kapasiteye sahip hava araçları ile yolcu ve yük taşımacılığı veya yük taşımacılığı yapmak üzere kurulan işletmeler, yazımız Ekindeki işletme Sorumlu Yönetici Personeli tarafından onaylanan “Filoya Hava Aracı İlavesi Başvuru&Kontrol Formu” ile birlikte söz konusu formda belirtilen bilgi ve belgelere ilişkin kayıtların formda belirtilen sırada hazırlanması ile oluşturulacak başvuru talep dosyasını, asgari 30 gün önceden onay için Genel Müdürlüğümüze göndermesi gerekmektedir.” diye yazıyordu.
SHGM sitesinde “Filoya Hava Aracı ilave etme usul ve Esaslarına dair Genelge Başvuru&Kontrol Formu” birkaç bölümden oluşurdu:
1. GENEL
Şirket ve ilave edilecek araç ile ilgili bilgiler,
2. UÇUŞ OPERASYON MÜDÜRLÜĞÜ
2.1 Yeni tip eklenmesi durumunda işletmenin Emniyet Yönetim Sistemi değişim yönetim prosedüründe belirtilen gerekliliklerin yerine getirilmesi,
2.2 İşletme El Kitabı Bölüm A
2.3 İşletme El Kitabı Bölüm B
2.4 İşletme El Kitabı Bölüm C
2.5 İşletme El Kitabı Bölüm D
2.6 CCM
2.7 CCTM
2.8 Yer İşletme El Kitabı
2.9 MEL
2.10 Ağırlık ve Denge Formu
3- İşletmenin mali yapısını gösterir Yeminli Mali Müşavir onaylı;
Yılsonu bilançosu, Mali raporu, Ödenmiş sermaye miktarı, Teminat Mektubu Miktarı.
4- Personel ile ilgili olarak;
2.14 SHT 6A.50 Talimatı gerekliklerini karşılayacak minimum kokpit ekibi adam / saat hesabı
2.15 Kokpit ekibine yönelik hazırlanan eğitim planlaması
2.16 SHT 6A.50 Talimatı gerekliklerini karşılayacak minimum kabin ekibi adam / saat hesabı
2.17 Kabin ekibine yönelik hazırlanan eğitim planlaması
2.18 Minimum dispeç adam / saat hesabı
2.19 Dispeç ofis aylık çalışma programı
2.20 Dispeç personeline yönelik hazırlanan eğitim planlaması
5- El kitaplarında, yetki belgelerinde yapılacak revizyonların SHGM’ ye onay için sunulması durumu ya da planlaması
3.1 Bakım Yönetimi El Kitabı
3.2 Bakım Programı
3.3 Bakım Sistemi Onay Belgesi
3.4 Hat-Üs-Motor bakım destek anlaşmaları
3.5 Minimum mühendislik adam / saat hesabı
3.6 Doküman temin planı
6- İşletmenin SHY 145 yetkisi var ise;
3.7 Bakım Kuruluşu El Kitabı Başlık 1.9 ve güncel SHY 145 yetki belgesi sureti
3.8 Minimum teknisyen adam / saat planı
3.9 Teknisyen listesi (Lisans ve yetki bitiş tarihlerini, yetkili olduğu tipleri içerecek şekilde)
3.10 Alet ve ekipman listesi
7. BAŞVURANIN TAAHHÜTÜ
gibi maddeler var idi.
Bu gün SHGM internet sayfasında, “Mevzuat” bölümü altındaki “Genelgeler” bölümünde böyle bir genelge yok. Yürürlükten Kalkan Mevzuatlar başlığı altında da görünmüyor.
Belki de ben bulamadım ama bu Genelge’yi çok iyi hatırlıyorum.
Ülke yararına çıkarılmış en önemli genelge idi ama ömrü ve uygulaması o kadar yarar sağlamadı.
Düşünün bir pilotun Type Release olma süresini.
Bir pilotun Commander olma süresini.
Bir teknisyenin Lisans alma süresini.
Lisanslı bir teknisyenin Onaylayıcı Teknisyen olma süresini.
Henüz uygulanmayan ama dispeç uçuşlarının yapılma nedeni olan Bölgesel Yetkili Dispeç olma süresini.
Kabin ekibi yetiştirmeyi bırakın, yüzme bilip bilmediğine bakılmaksızın Kabin Ekibi olan ama Ditching eğitimlerinden geçmiş kabin memurlarından hiç bahsetmeyeceğim.
Elbette SMS eğitiminden ne anladıklarından da.
Sonra Ek 19 çıktı (Annex-19).
SHT SMS başlıklı yazımdan bir alıntı;
Doc.9859 Güvenlik Yönetim Sistemi Elkitabı (2.ci baskı 2009) Konu-1;
Güvenlik Düşünü Evrimi’nin tarihçesini anlatırken SHT SMS, çok ilginç bir şekilde şu tespitleri yapar;
- Gelişmemiş teknolojinin oluşturduğu sıradan kurallar,
- Düzgün yapılanma eksikliği,
- Sınırlı ileri görüşlülük,
- Havacılık işletmelerindeki tehlikeleri anlamada geri kalmışlık,
- Üretim talebi ile kaynak ve gerekleri karşılamadaki orantısızlık.
Yazımızı yine sevgili Cengiz Türkoğlu’nun yazısını bir bölümü ile bitirelim;
1. Devlet ve SHGM tarafından izlenen politikaların değiştirilmesi,
2. Şirket içi yönetim anlayışlarının değişmesi,
3. Çalışanların karşılaştıkları riskleri ve kendi hatalarını korkmadan dile getirebileceği bir atmosfer oluşturulması.
Başkalarının yaptığı hatalardan ders almamak, önünüze konan bedava yemeği reddetmek gibidir.
Kendi yaptığınız hatalardan ders almamak ise büyük bir aptallıktır.”
Cengiz Türkoğlu
London City University, Senior Lecturer, IOSA Denetçisi
Son teknisyen kaybımız (yakın zamanda kaybettiklerimizden Şentürk Çavuş, Güven Altan’dan sonra) Tuğrul Tuna Beken için de çok şeyler söylendi. Hala söylenmeye devam ediliyor.
Benim üzerinde durduğum konu ise, sindirilmemiş konular. Bunlar az ama çok önemli.
-Usta-Çırak ilişkisi ile yerinde yetişmek,
-Yetişme sırasında İngilizce eğitimi almak,
-Çıraklıktan Lisans adayı olabilecek beceri ve yeteneği sergilemek,
-Havacılık Kalitesi ile eğitilmek,
-Zamanı gelince Lisans sınavlarında başarılı olmak.
Bu, her dört Lisans için geçerli bir reçetedir.
Burada eksik bir şeyler var ise, bu yollardan hakkıyla geçenler, zaten eksikliklerini görüp giderecek durumda olurlar.
Sonra, organizasyon, yani örgüt yapısı ve düzeni devreye girer.
Burada üzüntüm, 07.07.2005 tarihinde çıkarılan, 13.11.2012 tarihinde yenilenen bu Genelge ve içeriğin, yazılanlar ile sınırlı kalmış olması, hiç yeterince uygulanmamış olmasınadır.
“Topçu, AA Finans Haberleri Terminali'nden canlı olarak yayınlanan toplantılar dizisi Finans Masasına konuk oldu. 2010 yılının sonunda 2015 hedeflerini yakaladıklarını, bundan dolayı da 2023 hedeflerini revize etmek durumunda kaldıklarını anımsatan Topçu, THY'nin 2023 hedeflerine değindi.”
THY/Topçu: Uçak biletleri ucuzlayacak
Ülkemizdeki bu plansızlık, yabancı Pilot ve Teknisyen cenneti olmamıza neden olmuş, aynı plansızlık, eğitimlere de yansımız, acele işe şeytan karışmasına neden olmuş gibi görünmekte.
THY bile artık kendi Dispeçer’ini yetiştiremez duruma gelmiş, dışarıdan lisanslı Dispeçer alıyor.
Tamam, artık uçaklar pilot düşürmesin diye son sistem yazılımlarla korunuyor, teknik bölümde tamirler azaldı, değiştirmelerle iş yürüyor, bilgisayarlar artık Dispeçer’e yol gösteriyor da, insan faktörü bu kadar mı azaldı bu sektörde?
Baba Pilot, Baba Teknisyen, Baba Kontrolör, Baba Dispatcher kavramları, değerlerini yitirmiş gibi.
Uçak kayıpları tarz değiştirdi. Bazı uçaklara ne olduklarını bile bilemez duruma geldik.
Bu kadar hızlı değişime ayak uydurmak hiç de kolay değil. Hele yabancı dil zorunluluğu varken.
Yetişmeyince, yetiştiremeyince, yabancı da olsa yetmeyince, illa birilerine yüklenilecek.
Çeşitli köşe yazarları “Cinayet, saldım çayıra Mevla’m kayıra, kol kırılır yen içinde kalır, plansızlık, istim arkadan gelsin” gibi nedenleri vurguluyor.
Bunların hepsi de olası. Mutlaka pay vardır bu söylenenlerde.
Benim üzerinde duracağım konu ise “Havacılık Kalitesi”.
Havacılıkda üç çeşit bakım vardır.
1- Önleyici bakım,
2- Düzeltici bakım,
3- Düzenleyici bakım.
Bunların kapsamlarını, çeşitlerini ve detaylarını, her yerde bulabilirsiniz.
Kalite kavramı ise, eğitim, görgü, bilgi ve zeka ile orantılı uygulanır.
Bunlardan birinin eksikliği, istenmeyen sonuçlara ulaştırır bizleri.
Bir başteknisyenin işi yapması için seçeceği aday ya da adaylar bellidir.
Her şirket Commander olarak yetiştireceği pilotu önceden seçer.
Board’u teslim edeceği Kontrolör’ü yeti ve yeteneğine göre hangi konularda uyaracağını bilir her kontrolör.
Nöbet teslim edecek olan Dispeçer, nöbeti devralacak olana güvenmiyorsa, ona ağır iş bırakmaz.
Hepsi de mesleki duyarlılıkla yapılan mesleki tavır içerisindedir.
Her lisans sahibi, üzerindeki sorumluluğu kaldıracak yeti ve yeteneğe sahip değildir.
İyi meslektaşlar, iyi meslek sahiplerince yetiştirilir.
İyi meslek sahibi ise acele etmez. Arkadaşının pişmesini bekler ve ona yardımcı olur.
Zor ve uzun bir süreçtir meslektaş yetiştirmek.
Aceleye getirilmez çünkü olacakları önceden bilir deneyimli olan.
Bu nedenle Plan, zaman boyutunda çaresiz kalır.
Yerini sabır ve çok çalışma alır. Onun yerine sen çalışırsın.
İstim üstelik arkadan da gelmez, bazen burnundan solur insan.
Sonuç alındığında ise, gizli bir övünç ve gurur kaplar içini.
Ama o birisini başka nedenlerle kaybedince de, ne desen boş.
“Küfürden sonra en büyük günah kibirdir.”
Bu çark, en büyük günah için hala dönmeye devam ediyor.
“Filoya Hava Aracı İlave Etme Usul ve Esasları Genelgesi” bu nedenle mi kaldırıldı?
Allah hepsinin ailelerine, sevenlerine ve bizlere sabır versin, kaybettiklerimize de rahmet eylesin.
Yorumlar