Geçen hafta içerisinde tamamlanan 11. ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME ŞURASI, 10.cu şuranın devamı olup, karşılıklı bir değerlendirme yapmanın yararlı olacağına inanıyorum. Ne de olsa, 2010 yılından bu yana ne kadar yol alındığını gözlemleyebilmenin en güzel yolu, karşılaştırmadır.
http://www.ulastirmasurasi.gov.tr/assets/up/10_sura/sektorel_proje_onerileri.pdf 08-12-2010
10. ULAŞTIRMA ŞURASI SEKTÖREL PROJE ÖNERILERI
Havacılık Sektörü
Önerilen projeler ve yatırım tutarlarından çok, iki buçuk sene önce mevcut gereksinimlerimizi görmek ve buna karşı ne gibi gelişmeler sağlandığına bakmak ilginç olacaktır.
| Sıra | Proje Önerileri | Önerilen Projelerin Gerekçeleri | Yatırım Tutarı $M |
| 06 | İki Pistli Bölgesel Havaalanları Projesi | Mevcut bölgesel havaalanlarının yolcu potansiyeli de dikkate alınarak aynı anda bağımsız iniş-kalkışa uygun şekilde en az iki pist olacak şekilde planlanması | 1 000 |
| 13 | Yurtiçi Çapraz Uçuş Projesi | Yurt içinde her noktaya çapraz uçuş gerçekleştirilmesi | 50 |
| 14 | Deniz ve Göl hava araçlarının özendirilmesi | Deniz, Göl vb. yerlere yakın olan turizm yerleşim merkezlerine hitap edecek deniz hava araçlarının kullanılarak, bu alanda gelişimin sağlanması | 15 |
| 40 | Türkçe ICAO’nun Resmi Dili Yapılması | ICAO’da bir çok ülke, resmi dil olarak kabul edilmektedir. ICAO’nun Türkçe’yi resmi dil olarak kabul etmesinin sağlanması. Tüm ICAO dökümantasyonunun Türkçeleştirilmesi ve e-kütüphane üzerinden erişim imkanının sağlanması | 5 |
| 83 | Havacılık Alanında Eğitim ve Sertifikasyon | Havacılık sektöründe lisanslı ve lisanssız personel için, diploma ve sertifika eğitimi alanlarında bölgenin lideri, dünyanın önde gelen ülkelerinden olunması. Nüfusun % 0,2’sinin PPL’e (Özel Pilot Lisansı) Lisans Sahibi olması. | 150 |
| 88 | Havacılık Tıbbı, Havacılık Hukuku, Havacılık Güvenliği ve Havacılık Meteorolojisi Eğitimlerinin Geliştirilmesi | Tıp fakülteleri bünyesinde “Havacılık Tıbbı” alanında bölüm açılması ve “Havacılık Tıbbı” alanında, Hukuk fakültelerinin “havacılık hukuku” alanında Havacılık güvenliği alanında lisansüstü eğitim verilmesinin sağlanması ile Havacılık meteorolojisi alanında lisans derecesinde eğitim veren bölümlerin kurulması | 10 |
| 99 | Amatör Uçaklara Özel Havaalanları | Artan iş hacmimize paralel amatör uçak parkımız da büyümektedir. Amatör uçakların ticari havaalanlarından çekilmesi, lokal alanlara taşınarak hızlı erişim imkanı sağlanması, uçuş kolaylıkları gibi durumlara çözüm | 250 |
06- Gerekli mi? diye sormamışız.
13- 50 mil $ yatırmalıyız deyip, Bölgesel Havayolu kavramını ıskalamışız
14- 15 mil $ ile sadece Turizm hedeflemişiz, yasasını yapmayı ıskalamışız.
40- Önce Türkçe’yi iyi bilmeli, yazıp, konuşmalıyız.
83- Konulan hedef dilek kabul edilmiş, değeri de 150 mil $.
88- Belki de en önemli karar bu madde.
99- Amatörce ele alınmış ve tanımdan yoksun bir tespit. (Amatör Uçak?)
Sadece “Tanım ve Kısaltmalar Sözlüğü” oluşturmak için 250 mil $ harcanmalı.
Gelelim 11. Şura’ya.
http://www.ulastirmasurasi.gov.tr/tr/bilgi-bankasi/calisma-grubu-raporlari/ 07-09-2013
11. ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME ŞURASI
HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ ÇALIŞMA GRUBU RAPORU
ANKARA 31-08-2013
Havacılık ve Uzay Teknolojileri Çalışma Grubu Katılımcı Listesi
1- Altyapı Alt Çalışma Grubu,
2- AR-GE Alt Çalışma Grubu,
3- Regülasyon Alt Çalışma Grubu,
4- Uzay Teknolojileri Alt Çalışma Grubu, ve
5- Üst Yapı Alt Çalışma Grubu olarak 5 grup tespit edilmiş.
Bu 5 gruptaki 243 kişiden oluşan heyette, 4 Yer Hizmet kuruluşu, 6 Dernek, 3 Terminal İşleticisi ve 11 Üniversite (Anadolu-6, ODTÜ-4, THK-4, Mustafa Kemal-4, Kocaeli-4, İTÜ-3, Atılım-3, Sakarya-2, Erciyes-2, Erzincan-2, Ankara-1 olarak toplamda 35 katılımcı) yer almış ve sadece ama sadece 4 Havayolu (Lufthansa-2, MNG-5, THY-6, Seabird-2, toplamda 15 katılımcı) temsilcileri bu heyette yer alabilmiştir. (243 / 35+15)
(Bir hatırlatma; Bknz- Türk Sivil Havacılık Kanunu)
Tablo 6.1 Önerilen Hedef ve Stratejiler Özet Tablosu
| No | Amaç | Önerilen Hedef 7 Strateji | Dönem |
| 018 | Amatör havacılık faaliyetlerinin özendirilmesi. | Amatör havacılık ve roketçiliğin özendirilmesi için düzenlemelerin tamamlanması. | 2023 |
| 019 | Deniz uçağı taşımacılığının yaygınlaştırılması. | Deniz uçaklarıyla taşımacılığın gelişmesini sağlamak için, sunduğu operasyonel avantajlar ve potansiyel olumsuzluklar bir arada değerlendirilerek, Türkiye için optimum deniz uçağı limanı ağının (veya deniz uçağı uçuş ağının) oluşturulması; deniz uçaklarının turizm ve yangın amaçlı kullanımının arttırılması. | 2023 |
| 023 | Bölgesel havayolu taşımacılığının geliştirilmesi | Kârlı olmayan noktalara da sefer düzenleyerek kamu hizmeti sağlayan havayolu şirketleri için teşvik mekanizmalarının geliştirilmesi. | 2023 |
| 034 | Havacılık eğitimi alanında "master plan" hazırlanması. | Eğitim ve insan kaynakları vizyonuna uygun olarak "master plan" hazırlanması; sivil hava taşımacılık faaliyetleri ve buna bağlı sivil havacılık personeli ihtiyacına yönelik tahminler yapılması ve düzenli olarak güncellenmesi; eğitim kurum ve kuruluşları program ve kontenjanlarının bu planlama kapsamında düzenlemesi. | 2023 |
| 035 | Havacılık eğitiminde standardizasyon sağlanması. | Yükseköğretim kurumları/programları arasındaki müfredat farklılıklarının giderilmesi, sivil havacılık eğitimi verecek kuruluşlar arasında standardizasyon sağlanması. | 2023 |
| 036 | Havacılık eğiticilerine yönelik standartların geliştirilmesi. | Sivil havacılık eğitimi verecek eğiticilere yönelik standartların geliştirilmesi ve uygulanması; endüstriyel uzmanların yükseköğretim kurumlarında ders verebilmeleri imkanının kolaylaştırılması. | 2023 |
| 038 | Havacılık ve uzay eğitimi bölümlerinin yeniden düzenlenmesi. | Sivil havacılık alanında ihtiyaç duyulan bilgi ve becerilerin sektör kuruluşları, ilgili otoriteler ve eğitim kurumları tarafından yeniden değerlendirilmesi, bölümler ve bölümlerde verilecek eğitimler ve sertifikaların buna göre düzenlenmesi; tıp fakültelerinde “Havacılık Tıbbı” yüksek lisans programları açılması; hukuk fakültelerinde “Sivil Havacılık Hukuku” ve Elektrik ve Elektronik Mühendislik fakültelerinin ilgili bölümlerinde CNS/ATM derslerine yer verilmesi, yüksek lisans programları geliştirilmesi; üniversitelerin havacılık ve uzay bölümlerinde ve hukuk fakültelerinde "Uzay Hukuku"nun yer alması için çalışmalar yapılması. | 2023 |
| 039 | Havacılıkta staj imkanlarının artırılması. | Yükseköğretim kurumları öğrencilerinin staj imkanlarının artırılmasına yönelik düzenlemeler yapılması; sivil havacılık lisans veya önlisans eğitiminde staj içeriklerinin belirlenmesi ve stajın fiilen bu program çerçevesinde gerçekleştirilmesinin sağlanması. | 2023 |
| 040 | Pilot ve teknisyen açığını gidermeye yönelik önlem alınması. | Kısa dönemde pilot, teknisyen eksiğini karşılayacak önlemlerin alınması, pilotaj eğitimleri için uygun özellikte havalimanları belirlenmesi. | 2023 |
018- Amatör Havacılık önemlidir ve burada düzgün bir tanım kullanılmıştır.
019- “Deniz uçağı limanı uçuş ağı” tanımı ile eski hedef düzeltilmiş ve Turizm ile Yangın, bu kavrama ilave edilmiş.
023- 10. Sura’da ıskalanan “Bölgesel Havayolu” kavramı nihayet burada devreye girmiş.
034- Havacılık eğitimi alanında "master plan" hazırlanması sırasında bu sefer NGAP ıskalanmış gibi görünmekte.
035- Nihayet ortak müfredat devreye girecek.
036- Bir Elektrik Mühendisi’nin CRM hakkında “ders” vermesi sadece eğitimin seviyesi ile ilgilidir.
038- Sektör ile Üniversiteler arasında bu güne kadar çok az ve sınırlı iletişim olmuştur. İşin özü, tip eğitimine de dayanmaktadır.
Havacılık Tıbbı, Havacılık Hukuku ile Havacılık Meteorolojisi bölümleri açılmalı ama eğitim İngilizce olarak verilmelidir.
039- Uluslararası Havalimanı olmayan yerlerde açılmış olan tüm üniversite ve bölümleri, staj konusunda Uluslararası Havalimanı çevresi ya da içerisinde yer edinerek eğitime devam etmeleri, yararlarınadır.
040- Aradan üç yıl geçmiş olmasına karşın, 10.Sura Md.83 gibi 11.Sura da aynı dileği tekrarlıyor olması, alınan mesafeyi açıkça ortaya koymaktadır.
Seçtiğim konular kısıtlı olup daha çok eğitim odaklıdır. 10.cu Sura 1091 sayfa, 11. Sura ise 339 sayfadan oluşmaktadır.
Yeri geldiğinde ilgili diğer konulara da yer vereceğim.
Değerlendirme;
Görülen odur ki devlet ve üniversitelerimiz, sorunların birazının farkında. İleriye doğru adım atabilmek için ise, yasa gerekiyor. Sivil Havacılıkta yasa, hep lisans sahipleri uygulayıcılar tarafından yapılmakta olduğundan (ICAO, EASA, FAA, CAA, TCCA, CASA, NZ CAA ve dahası hep NPA usulü çalışırlar), biz de yasalarımızı lisanslı profesyonellerin yasa oluşturabilmesi için ana katılımcı olmalarını sağlama yönünde düzenlemeliyiz.
Havacılık eğitimi de aynı kapsamda ele alınmalı. 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu, 625 sayılı Özel Eğitim Kurumları Kanunu ve 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu ile SHGM tarafından dışarıya verilmiş yetkiler, 11. Şura’nın “35. Havacılık eğitiminde standardizasyon sağlanması.” tespit ve dileğini yerine getirmenin tek yoludur. (Bknz: Yasa Teklifi)
Arapça “Danışma Kurulu” anlamını taşıyan “Şura”, aslında NPA (Notices of Proposed Amendments) olarak ICAO, EASA vb. Sivil Havacılık Kurum ve Kuruluşları tarafından uygulanmaktadır ve bu uygulamada katılımcı çoğunluk, Lisans sahipleridir. Yasa koyucu, ülke çıkarlarını ve politik düzeni korumak ve kollamakla sorumlu olarak ilgili Kurum ve Kuruluşları bu döngüye dahil eder.
Üniversitelerimizin kitaplıklarında ne ICAO ne de ECAC vb. ilgili her hangi bir yayını bulmakta zorlanırsınız. Anlaşmalar bile mevcut değildir (Ör: Ay ve diğer gök cisimleri dâhil, uzayın keşif ve kullanılmalında devletlerin faaliyetlerini yöneten ilkeler hakkında Andlaşmanın onaylanmasının uygun bulunduğuna dair Kanun, Doc.7970, Doc.8364, Doc.9740, Doc.9966 gibi…). Şikago anlaşmasının 1944 yayını sonrası 9.cu düzenlemesi yayınlanmış olduğu halde Türkçe düzeltilmiş / yenilenmiş baskısını bulmanız, çok ama çok düşük bir olasılıktır.
Tüm bunlardan habersiz, Sivil Havacılık ile hiçbir ilişkisi ve deneyimi olmayan bir “Elektrik Mühendisi”nin, kavram ve kapsamdan habersiz Türk Sivil Havacılığına öğrenci yetiştirdiğini söyleyerek, Üniversitesi adına “Danışma Kurul”larında çoğunlukla yer alıp çareler arama çabasını, sistemin çarpıklığını vurgulamak için örneklediğim de biline. (Ayrıca Bknz: Eğitim ve Havacılık)
Ancak bu sene “36 - Havacılık eğiticilerine yönelik standartların geliştirilmesi” talebi yeni bir bakıştan çok, YÖK ile ilgili SHGM işbirliğinin sektöre yansımasından ortaya çıkmış olabilir. Şöyle ya da böyle, öğretimi “yetkili profesyonel-Lisans Sahibi” yapmalı, araştırmayı da “yetkili profesyonel-Üniversite”ye bırakmalıyız. Bu ikili uyum içerisinde çalışmadan hiçbir gelişme beklememeli ve kendimizi kandırmamalıyız.
http://web.shgm.gov.tr/kurumsal.php?page=haberler&id=1&haber_id=892
SHGM, sitesinde özetlediği 10. Şura hedeflerinden hangilerine bugün erişti bilemiyorum.
Bildiğim doğrular arasında, Havacılık ancak ve ancak “yetkili profesyoneller” ile ayakta kalır ve gelişir.
Sivil Havacılık Kurum ve Kuruluşlarının Üniversiteler ile yapacağı işbirliği tek çıkış yolu olarak karşımızda duruyor.
Hazır NGAP prensipleri de önümüzde duruyor iken, gerçekleştirelim bu işbirliğini ve geleceğimiz olan gençler ile geleceğimizi kuralım.
Sevgiler
Yorumlar