Sanatta öne çıkan çıkan, özellikle tiyatro ile ilgili okullu-alaylı tanımlaması, televizyon dizileri ve bu dizilerde yer alan görsellikleri ile ünlenmişler nedeniyle olmuştur.
Okullu ya da alaylı olsun, beklenen standartları yakalayanlardan bahsetmekteyiz elbette.
Yetenek sadece “hedi” sözcesi ile ifade edilemez.
Bağışlanmış bu hediyenin işlenmesi, törpülenmesi ve parlatılması gerekir.
Bu görevi de farkında olmadan, çalışırken yetenek sahibi olup kendini geliştirmek isteyen alaylıları, mesleki tavırları ile örnek alınan okullular ve deneyimli alaylılar üstlenir.
Asırlardır buna bizler, usta-çırak ilişkisi demekteyiz.
Bu ilişkide zaman kavramı ve süre olgusu yoktur.
Usta, süre ile değil, tavır ile karar verir.
Karar için acelesi de yoktur.
Önce kalfa, sonra usta olunacaktır.
Bu sistemi bozmaya çalışan ve kalite kavramı içerisinde sıkça örnek gösterilen Frederick Winslow Taylor için ise mesleki tavırdan bahsedilemez.
Yaptıkları o kadar aşırı ve insanlık dışı idi ki, 1900 senesinde dünyada ilk olarak otomobil üretim hattını kuran olarak Giovanni Agnelli’nin “İtalyan Otomobil Fabrikası, Torino”, aslı “Fabbrica Italiana Automobili Torino” yani baş harfleri ile FIAT olarak değil, Ford olarak bilinmesine neden olmuştur. Üstelik FIAT 1908 senesinde ABD’de bir fabrika daha kurmuş iken.
01 Aralık 1913’de Ford Motor Company için üretim hattını planlayan ve yaşama geçiren Taylor yurt dışından işçi getirmiş!, onlara fabrika yakınlarında kalacak yer hazırlamış! ve onlardan sadece otomobil önlerine geldiğinde örneğin “13 vida sıkmalarını” istemiş, sonra da bu 13 vida sıkma işini nasıl “15’e çıkarırız”ın hesabını yapmıştır.
Şimdilerde bu işlem, bilgisayar kullanarak robot makinelerle yapılmaktadır.
Ucuz olsun diye hep siyah renkte üretilen T modeli, zenginler arasında hoşnutsuzluk yaratmış, bunu fırsat bilen Walter P. Chrysler, talepleri değerlendirerek T Modeli üzerinde yaratıcı değişiklikler, ekler ve renkler uygulayarak bu modelin görünümünü değiştirmesi ile meşhur olmuş, sonra da kazandığı para ile kendi otomobil firmasını kurmuştur.
İnsanı robotlaştıran bu sisteme şimdilerde “Taylorizm, Benchmarking, Business Process Re-design, Work out,” gibi modern! isimler vermekte ve nasıl yapılacağını öğrenmek ve öğretmekle uğraşmaktayız.
Okul ile geleneksel yöntemin tek farkı “süre” olarak karşımıza çıkmaktadır.
Süre, planlama sonucu elde edilen bir kavramdır ve amaca göre hesaplanır.
Doktor çıkmak ile Mimar çıkmanın süre farkı buradan kaynaklanır.
Süre bitiminde ise usta-çırak ilişkisi başlar ve bu sefer de tavır öğretilir.
Yapılan işin meslek kavramı ile doğrudan ilişkisi vardır ve hukuki korumanın mevcut olup olmaması, tavrın oluşumunu ve şeklini etkiler.
Planlama ve gerçekleştirme, çok eski zamanlardan kalma bir olgudur.
Çoğu zaman eski devirlerde zaman kavramının önemsiz olduğundan bahsedilse bile, o zaman, şimdiki zamanla eşdeğer öneme sahipti bana göre ama tek farkı, o zamanlarda acele yoktu, çünkü tüketim bir yaşam biçimi değildi.
Şimdilerde ise planlama, zamanı değerlendirme, geleceği yönlendirme ve liderliği koruma gibi daha birçok değeri etkilemektedir.
2007 yılında 61.1 milyon olan ATC iş hacminin 2025 yılında 84 milyon,
2007 yılında 225,007 olan genel havacılık uçak adedinin 2025 yılında 286,500 adet,
2007 yılında 7816 olan ticari uçak adedinin 2025 yılında 12,202 adet; olacağını hesaplayanlar, elbette planlama yapmak zorundadırlar.
Değişim ise şöyle planlanmaktadır:
Ground-based Navigation and Surveillance <> Satellite-based Navigation and Surveillance
ATC Communications By Voice <> Clearance Trajectories and Routine Information Sent Digitally
Disconnected Information Systems <> Information More Readily Accessible
Air Traffic “Control” <> Air Traffic “Management”
Fragmented Weather Forecasting <> Forecasts Embedded into Decisions
Airport Operations Limited By Visibility Conditions <> Operations Continue Into Lower Visibility Conditions
Forensic Safety Systems <> Prognostic Safety Systems
Bu değişimin üç temel ayağı vardır.
· Havameydanı gelişimi.
· Hava Trafik Kontrol gelişimi
· Uçak ve İşletici Gelişimi
Bunların içerisinde Havayolu Düzenleme ve Tasarım, Teknoloji, Yetkilendirme, Kurallaştırma, Havacılık Elektroniği, Yöntemler ve tüm bunların nasıl gerçekleştirileceğine yönelik planlama için Araştırma yer alır.
· Automatic Dependent Surveillance Broadcast (ADS-B),
· Single European Sky ATM Research (SESAR)
· System Wide Information Management (SWIM),
· Data Communications,
· NextGen Network Enabled Weather (NNEW),
· NAS Voice Switch (NVS),
bizi NEXTGEN kavramına yönlendirmektedir.
20. yüzyıl ile 21. yüzyıl arasındaki tek fark, yeniden insana yatırımın ön plana çıkmış olmasıdır.
Taylorizm yerini İnsan Kaynaklarına bırakmak zorunda kalmış ve gelecek İnsan üzerine kurulunca gelişimin tamamlanacağı gerçeği, önümüze serilmiştir.
Teknoloji dünyasında İnsanı eğitmenin en kestirme yolunun ise okul olduğu artık kabul görmüş bir sistemdir.
Bu sistemi bir adım ileri götürerek küresel eğitimin önemini de vurgulamış oluruz.
Havacılıkta bu tür bir eğitim ise kaçınılmazdır.
Havacılıkta Küresel Eğitim ve bu eğitime önem verenler elbette ön saflarda yer alacaklardır.
Çağı ve günü yakalama yarışında bazı ülkeler bizden çok önceleri sistemlerini kurmuşlar ve ilerlemeye devam etmektedirler.
Burada örnek vereceklerim sadece bazıları.
Emirates Aviation College
The college is licenced by the UAE Ministry of Higher Education & Scientific Research, as well as the UAE General Civil Aviation Authority.
In addition, it is a branch of the American Institute of Aeronautics & Astronautics and an Edexcel (UK) approved centre.
· MBA in Aviation Management
· MBA in Logistics and Supply Chain Management
· MBA in IT Management
· Bachelor of Science in Aeronautical Engineering
· Bachelor of Business Administration in Aviation Management
· Aircraft Maintenance Engineering
· Flight Dispatcher
· Air Transport Pilot
· Aviation English Language Testing
Edexcel
The Chartered Institute of Logistics and Transport (CILT), UK
CILT:
· MBA in Aviation Management
· MBA in Logistics and Supply Chain Management
The Quality Assurance Agency (QAA), UK
· All MBA programmes are accredited by the QAA.
Bangladesh Civil Aviation High School
Civil Aviation High School is a school situated in Kawlar, New Airport, Uttara, Dhaka, Bangladesh.
It established in 1963 over a land measuring 1.71 acres (6,900 m2).
It is recognized by the Ministry of Education of the People's Republic of Bangladesh and Secondary and Higher Secondary Education Board of Dhaka.
Currently, it is directed by Civil Aviation Authority of Bangladesh.
Ethiopian Aviation Training Center.
In 1956 Training department was established.
In 1958 Cabin crew training began.
In 1961 School of marketing and Finance was established.
In 1964 Pilot Training school was established.
In 1967 Aviation Maintenance Technician School was established.
Training School
The Pilot Training School (PTS) and Aviation Maintenance Technician School (AMTS), commissioned in 1964 and in 1967 respectively, are selected as training centers for African and Middle East countries.
School Accreditation
The syllabi of both schools are approved and accredited by:
· The Ethiopian Civil Aviation Authority (ECAA),
· The African Civil Aviation Commission (AFCAC),
· The African Airlines Association (AFRAA) and
· The International Civil Aviation Organization (ICAO).
Yeni Taiwan Sivil Havacılık Kanunu;
Article 27
With a view to cultivating civil aviation personnel, Ministry of Transport and Communications (MOTC) may consult with the Ministry of Education (MOE) to establish a civil aviation school, or ask MOE to increase or adjust related departments in existing academic institutions.
Fazla söze gerek yok. Hepsinde ortak nokta şu;
Eğitim ile ilgili bakanlık onaylı ve SHGM kontrolünde bir kurum.
Hatta bazıları Uluslararası program yürüttükleri için uluslararası kurumlarca da tanınmakta.
Pilotların aranma şeklini, pantolonunu çıkarıp cihazdan geçerek protesto eden MyTravel Airways’den sonraları atılan Kaptan Pablo Mason, kurallar ile ilgili şu tanımı yapmıştı;
"Rules are for the guidance of wise men and the obedience of fools."
“Kurallar; akıllı adamlar için yol gösterici, aptallar için ise uyulması gerekli olandır.”
Bu kadar süredir havacılık eğitimi için yazıyor, araştırıyor ve hatırlatıyorum.
NGAP kapsamında;
1-Havacılıkta Yeteneğe göre öğrenci seçimini yasallaştırmak;
2-İlgili Meslek Liselerini çeşitlendirmek, yetenek sınavlarını orta öğretime kadar indirgemek,
3-Bu öğrencileri İngilizce temelli eğitmek;
4-DHMI Havacılık Okulunun, Yüksek Okul olarak YÖK kapsamına alınmasını gerçekleştirmek;
5-Havacılık ile ilgili Teknik Lise ve Sivil Havacılık Yüksek Okullarının eğitim, öğrenim ve denetimini, MEB ve YÖK ile birlikte SHGM kontrolüne vermek;
6-Mezun olanlara SHGM lisansı ile birlikte YÖK diploması vermek;
7-Okullara girerken Devlet memuru olmak için KPSS sınavının yanı sıra yetenek gereken şartları şimdiden belirlemek.
8-Havacılıkta Çalışanların hukuki haklarını koruyacak sorunlara yoğunlaşıp kısa sürede çözümler üretmek;
9-Doc.8335 gereğini yerine getirmek;
SHYO’larda ICAO Annex-1’de adı geçen lisans sahibi kaç öğretim görevlisi var, bunu sormak bile istemiyorum.
Uluslararası Havalimanı’na sahip şehir ya da çevresinde bulunmayan SHYO’lar, konuya bakış açımızı açıkça sergilemekte.
Lisan sorunu ise hala “bay-pass” edilmekte.
Taylorizm ile (Pilot, Teknisyen vs.) personel yetiştirmek gibi bir uğraştan, alt yapısı güçlü, yetenekli ve yetkin personel eğitimine geçişte, insana yapacağımız yatırım ile başaracaklarına inananların gerisinde kalış nedenimiz bu olsa gerek.
“Video meliora proboque deteriora sequor”.
“Iyi yolu görüyor ve takdir ediyorum ama kötü yoldan gidiyorum.”
Oku, araştır, anla, planla ve uygula.
Bukra inşallah!
www.servetbasol.com
Yorumlar