Ukrayna Havayolları’na ait uçağın İran’da ‘yanlışlıkla’ düşürülmesinin ardından enterasan bir konu gündeme geldi.
İran hava sahasının kullanımıyla ilgili oluşan risk…
Geçtiğimiz hafta İran’ın başkenti Tahran’da bildiğiniz gibi bir trajedi yaşandı. Ukrayna Havayolları’na ait yolcu uçağı düşürüldü ve 176 insan hayatını kaybetti.
Kazanın ardından İran kanadından arka arkaya açıklamalar geldi ve uçağın motor arızası nedeniye düştüğü ifade edildi. Aslında uçağın enkazına ait parçalarda net olarak motor arızasıyla ilgili olmayan hasarlar göze çarpmıştı.
İranlı yetkililerin kaza daha çok sıcakken yaptığı ‘vurulmadı’ açıklamaları tüm kamuoyuna bir işaret veriyordu ama kimse net olarak ‘düşürüldü’ diyemiyordu haliyle.
Gelinen noktada ne oldu peki? İran uçağın yanlışlıkla düşürüldüğünü açıkladı. Olan 176 insan hayatına oldu.
Şimdiki durum bizi de yakından ilgilendiren ‘güvenli hava sahası’ durumu…
Biliyorsunuz; Havayolu şirketleri uçakların güvenliğiyle ilgili sigorta yaptırmak durumunda. Tıpkı araçlardaki gibi. Bu olaydan sonra işin rengi biraz değişebilir.
Neden mi?
Eğer sigorta şirketleri İran hava sahası güvenli değil, uçaklar için dolayısıyla insanların hayatı için risk teşkil ediyor derse işin rengi değişiyor.
Ne anlama geliyor peki bu? Şirketleri iflasa kadar sürükleyecek bir sürecin başlangıcı anlamına geliyor.
Çünkü; Sigorta şirketleri eğer böyle bir risk gördüğünü söylerse yolcu uçakları için uçak başına yaklaşık 50 bin dolar fazla para isteyecek. Tekrar ediyorum uçak başına mevcut sigorta ücretinin üzerine artı 50 Bin dolar…
Küçük uçaklar için bile bu bedel yaklaşık 10-12 Bin dolar seviyelerinde.
Peki böyle bir durum oluşursa ne olacak?
İran hava sahasını kullanan Türk şirketlerin durumunu düşünecek olursak bu altından kalkılamaz bir duruma neden olabilir.
Ülkemizin bayrak taşıyıcısı Türk Hava Yolları ve her geçen gün üstüne biraz daha koyan Pegasus bu durumla nasıl baş edecek?
Bundan yaklaşık 40 yıl önce yaşanan İran-Irak savaşında da benzer bir ortam oluşmuş ve bazı şirketlerin batmasına neden olmuştu.
Diyelim ki böyle bir durum oldu ve sigorta şirketleri bu kararı aldı. Ne olur?
1- İran hava sahasını kullanan şirketler bilet fiyatlarına ciddi oranda zam yapmak durumunda kalır
2- Bilet fiyatlarının zamlanması yolcuları kaçırır, kârının en büyük kısmını dış hatlardan edinen şirketler büyük krize girer.
3- Şirketler söz konusu hava sahasını kullanmaktan vazgeçer ve uçuşlarını durdurur. Bu da belki yüzde 30-40’ları bulan kapasite daralmasına neden olur. Uzun vadede bu yöntem şirketin iflasına kadar yol açabilir.
Tabi bu karar sigorta şirketlerinin tek başına alıp oldu bittiye getirebileceği bir karar değil.
Bu tüm Avrupa ve Orta Doğu’yu etkileyecek ciddi bir süreç.
Ancak şu sıralar diken üstünde olan özellikle bizim havayolu şirketlerimizi son derece ilgilendiren vahim bir konu.
Umalım da böyle bir durum yaşanmasın.
Yorumlar