Biz yaparız…

1912-01-11 Türkiye’nin İlk Hava Alanı

Mahmut Şevket Paşa’nın emriyle Ayastefonos (Yeşilköy) ile Safraköy (Sefaköy) arasında ilk havaalanı yapıldı. 2019 senesinde Dünyanın en iyi 5.ci Havalimanı seçilen Atatürk Havalimanı, ticari uçuşlara 6.04.2019 tarihinde kapatıldı.

1925-01-25 İlk Türk Uçağı - Vecihi K VI

Vecihi Hürkuş, kendi tasarladığı Vecihi K VI adlı uçağı imal etti (1924 İzmir). Uçağı için uçuş müsaadesi istemiş, uçabilirlik sertifikası tayyareyi uçuracak ve kontrol edecek personel bulunmadığından gecikmiştir. İzin almadan uçtuğu için cezalandırılınca da, Hava Kuvvetlerinden istifa ederek kurulmakta olan Türk Tayyare Cemiyeti‟ne (T.Ta.C.) katılır.

1925-08-15 TOMTAŞ Kayseri Tayyare Otomobil ve Motor Türk AŞ kuruldu

Alman Junkers Flugzeugwerke A.G firması ve Türk Tayyare Cemiyeti (TTaC)'nin ortak girişimi ile kuruldu. 120 Alman ve 50 Türk’ten oluşan ekip, 1932 yılına kadar burada üç adet “Curtiss Hawk”, sekiz adet “Fledgling”, üç farklı tipte 50 adet planör, 15 adet Junkers A-20, 45 adet Alman Gotha 145, 27 adet Polonya lisanslı PZL tipi uçak ve İngiliz Miles-Magister gibi toplam 112 adet uçak üretti. Daha sonra Kayseri Hava İkmal ve Bakım Merkezi’ne dönüştürülmüş, Marshall yardımı sonrası hava ikmal bakım merkezi, traktör fabrikasına dönüştürülerek bu fabrikada aynı dönemde kapatılmıştır.

1929 Kırıkkale Çelik Fabrikası ve TANK

1929’da Kırıkkale Çelik Fabrikası’nın temeli atıldı. Fabrikanın yapımı 1932’de tamamlandı. Kırıkkale Çelik Fabrikası’nda 1935-1950 yılları arasında 150 çeşit çelik yapılmıştır. (1990’lı yıllarda Türkiye’de bu çelik türlerinin dörtte biri bile yapılmıyordu.) Ülkemizin ilk metalürji mühendisi Selahattin Şanbaşoğlu, ilk tankın yapılışını şöyle anlatıyor:

“1940’ta, kendi girişimimizle tank yaptık. Bunun sadece Ford motoru dışarıdan geldi. 1940’ta ithal edilmiş olan tank motorunun yerine yerli motor da yapılabilecekti. Dizaynı bizimkilerindir. Kamil, Necati filan yaptılar. Bu tank, 1946’da Cumhuriyet Bayramı töreninde geçti. Ancak, sipariş gelmedi ve Amerikan yardımı başlayınca hazırcılık ve kolaya kaçma başladı.”

1926-xx-XX Eskişehir Uçak Fabrikası

HÜRKUŞ, Vecihi14 adıyla bir uçak geliştirdi, Selahaddin Reşit (ALAN) Bey’in tasarımını yaptığı MMW-1 tipi eğitim uçağının üzerinde çalışıldı. Uçağın uçuş testleri tamamlanamadan proje yarıda kesildi.

1930-09-16 Vecihi K-XIV

Vecihi K-XIV uçağı ile ilk uçuşunu Kadıköy Fikirtepe’de yapmıştır. Uçabilirlik sertifikası verilmesi için müracaat etmiş gereken vesika verilmemiş, Vecihi K-XIV uçağı ile bir Türkiye turu yapmış ama 3 Kasım 1931 tarihinde Vecihi XIV uçağı uçuştan men edilmiştir.

1936-xx-XX Nuri Demirağ ve NuD-36

Beşiktaş-Barbaros Hayrettin İskelesi’nde Etüt Atölyesi’ni kurdu. İlk paraşüt imalatı da Demirağ’ın çalışmaları arasında yerini aldı. Etüt Atölyesi; montaj atölyesi, dökümhane, motor ve pervane imalathanesi, malzeme muayene ve teknik laboratuarları olan bu okul, uçak imalat fabrikası haline getirildi ve ilk NuD-36 yapıldı. 1938'de çift motorlu olarak yapılan ikinci uçak ise NuD-38 adını alır. Dünya uçak sanayicilerinin dikkatini çeker. Ürettiği NuD-38 adını taşıyan çift motorlu 6 kişilik yolcu uçağı yurt dışında büyük ilgi görür ve bu uçaklar Dünya havacılığı yolcu uçakları A sınıfına alınır. THK, sipariş ettiği uçakların sözleşmesini fesh eder. İspanya, Irak ve İran’dan gelen teklifler, hükümet tarafından engellenir. Gök Okulu kapatılır. Yeşilköy’deki tesisler, havaalanı yapılmak üzere istimlâk edilir. Tesisler 1945 yılında kapatılır.

1942-xx-XX Etimesgut Uçak Fabrikası

Etimesgut Uçak Fabrikası 'nda 1200 işçi ve Türklerin yanında başta müdür Wedrychowski olmak üzere 35 kadar Polonyalı mühendis ve teknisyen görev alır. Tamamı yerli tasarım uçaklar geliştirmek üzere bir etüt bürosunu da içermektedir. 6 yüksek mühendis, 4 mühendis ve 11 teknik ressam olmak üzere 21 kişilik bir ekipten oluşan bu birim, 1952 yılına kadar 16 tip uçak tasarımı gerçekleştirmiş, bunlardan 12'si sonuçlandırılmış ve bu süreçte 126 adet Türk tasarımı uçak üretilmiştir. Paris'te havacılık fuarında sergilenmiş ve ilgi görmüş, ambulans / turizm uçağı olarak tasarlanmış olan THK 5/5A Danimarka'ya ihraç edilmiştir.

1947-xx-XX Ankara Rüzgar Tüneli.

THK‟nın araştırma üniteleri arasında yer alan ART’nin yapımına 1947 yılında Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından başlanmış, mekanik ve motor aksamları 1950 yılında monte edilen tünel, kısmen işler duruma gelmiştir. ART'nin büyüklüğü ve teknolojisi itibarıyla Balkanlar dahil yakın coğrafyada bir benzerinin olmadığı ve Avrupa'nın önde gelen rüzgar tünellerinden olduğu anlaşılmaktadır. Günümüzde TÜBİTAK SAGE bünyesinde hizmet vermektedir.

1950 Colombia Üniversitesi * Houston

1950li yılların sonuydu. Adana'nın Yağızlar Mahallesinde ele avuca sığmaz bir çocuktu. Adı İrfan Mavruk'tu. Bir gün okulda atom dersi verilirken, İrfan'ın söyledikleri hocasının dikkatini çekti. Dönemin Adana valisi, eski TBMM Başkanı Refik Koraltan ve Başbakan Adnan Menderes İrfan Mavruk’u, yüksek zekalı çocuklar fonundan Amerika'ya gönderdiler. İrfan Mavruk, Colombia Üniversitesine alındı. Ardından Houston’da nükleer araştırma merkezinde hidrojen bombasını bulan bilim adamıyla çalıştı. Hatta CIA tarafından korunduğu yazıldı. Bu sırada Türkiye'de askerliğini yapmamıştı. Türk vatandaşlığından çıkarıldı.

1952-04-05 Uçak ve Motor Fabrikası MKE’ye satıldı

THK’nın Ankara Gazi Çiftliği’ndeki Uçak ve Motor Fabrikası yeterli miktarda uçak siparişi alamadığı için krize girmiş ve yapılan anlaşma ile 4 milyon lira karşılığında MKE’ne satılmıştır. 1957 yılına gelindiğinde ABD Yardımının ön gördüğü koşullar neticesinde yapılan gizli anlaşmalar ile hükümetin emri ile Türkiye’deki uçak üretimi tamamen durdurulmuştur.

1954-11-29 Hürkuş Havayolları.

Hürkuş, Türk Hava Yolları’nın seferden kaldırdığı uçaklardan 8 adedini Ziraat Bankasından kredi ile almıştı ama sabotajlar, uçaklarının parçalanması ve sonunda uçuştan men edilerek engellenmesi ile uçamadı, I.Dünya Savaşı'nda gösterdiği başarılar ve vatana hizmetleri dolayısıyla bağlanan çok yetersiz maaşına bile haciz kondu.

1961-06-16 Devrim Arabası

16 Haziran 1961 günü Devlet Demiryolları Fabrikaları ve Cer Dairelerinin yöneticilerinden “Ordunun cadde binek ihtiyacını karşılayacak bir otomobil tipinin geliştirilmesi “ istenir. Tanınan süre 4.5 aydır. 29 Ekim 1961 sabahı Türkiye' de yapılan bir otomobil, Türkiye' de yapılan kendi motorunun gücüyle Büyük Millet Meclisi binasının önüne götürülerek Cumhurbaşkanı Cemal GÜRSEL Paşa' ya sunulabiliyor, bir ikincisi Paşa' yı Anıtkabir' e götürüyor, sonra da Hipodrom' daki geçit resmine katılıyordu.

1962-9-19 BANDIRMA FÜZE KULÜBÜ

“Kirkor Divarcı’nın, ordunun da desteğiyle hayata geçirdiği projesi, ‘Marmara 1’ adı verilen ve üzerinde ay yıldız olan 1 metre 33 cm’lik, 1.5 kiloluk ilk Türk füzesi, semaya çıkar. Üzerinde çalışılan bir diğer proje ise, ‘Aktrüs’tür. Bu, fezaya ilk kez bir canlı gönderme denemesi olacaktır. Ne var ki görünmeyen bir el, füze çalışmaları yapanlara “buraya kadar” demiştir. Destek olan kurumlar bir anda geri çekilir. Bunun ötesinde, daha tatsız hadiseler de yaşanmıştır.

1984-10-20 TEI ve TAI, F-16 Üretiyoruz.

ABD-Türkiye ortaklığı olan bu kuruluşun asıl kuruluş nedeni, F16-NATO’ya Uçak Seçimi yazımda detayları ile anlatılmıştır.

1986 T-Model Jip

Fabrika aslında 1954 yılında “Türk Willys Overland” adı ile kuruldu. O zamanlarda ABD’den parça getirtilerek sivil/askeri cipler üretiliyordu. Sonradan TSK’ya devredilen fabrikada 1986 yılında “T-Model” isimli proje ile yerli üretim cipler üretilebiliyordu. 1995 yılında “Tuzla 1013” ismi ve “T” logosuyla Türk Patent Enstitüsü’nden marka tescilleri alındı. 1990’dan 2006 yılına kadar her türlü ihtiyaca yönelik binlerce cip üretildi. 2006 yılında “İhtiyaç yok.” denilerek fabrika üretimi durduruldu.

1998 Aselsan 1919

Hem yerli olması hem de fiyatının uygun olması nedeniyle ASELSAN'ın ürettiği cep telefonu büyük rağbet gördü. ASELSAN 1919'un ardından ASELSAN 1920, bir süre sonra da ASELSAN 1923 serisi için üretime geçildi. Türkiye ABD, Birleşik Krallık, İsveç, Danimarka, Finlandiya, Norveç, Güney Kore, Japonya’nın arkasından telefon üretebilmiş 9. ülke oluyor. O yıl sektörde henüz Nokia, Ericsson ve Motorola markaları konuşulurken daha Apple, Samsung vs. ortalarda yok. 10 farklı ülkeye, üç ayda 5 binden fazla ihraç edilir. Hatta başarısı global pazarda o kadar yankı bulur ki, İngiltere’deki teknoloji fuarında birinci seçilir. Bu zaferde, ülkedeki ilk titreşim özelliğinin bu telefonda olması gibi birçok yenilikçi fikir barındırmasının etkisi büyüktür. ASELSAN, yine devlet tarafından destek görmez. Sessizce üretimine son verilir.

2011 TUSAŞ ve TAI ile F35 Üreteceğiz

ABD merkezli Lockheed Martin F-35 uçaklarının sırt kısmındaki 400 parçayı TUSAŞ Havacılık ve Uzay Sanayi AŞ (TAI) ortak üretecek. Lockheed Martin üretim için 7 milyar dolarlık yatırım yapacak. F-35 NATO’ya Uçak Seçimi yazımda detayları bulabilir siniz.

Denizcilik, Selçuklunun Alanya’da bir tersane kurması ile başlayıp, 16.cı yy’da devşirme Paşa’larla (Midilli’li Barbaros, Yunanistan’a sürülen Karamanlı Piri Reis gibi) gelişen ama teknolojiye ayak uydurmayınca Şirket-i Hayriye’nin yurt dışında gemi inşa ettirmeye 1929 yılına kadar devam etmesi, aynı bakış açısının eseridir.

Macaristan’dan bir usta getirip top döktüren Osmanlı, ustadan uzmana, uzmandan mühendislik eğitimine bir türlü geçemiyor.

Demiryolu için de aynı şeyi söyleyebiliriz. “Demiryolu komünist işidir!” diyen bir cumhurbaşkanı bile gördük.

Yukarıdaki uzuuun üretim geçmişimizde, ürettiklerimiz ve üretmekten alıkonmuş olduğumuz bilinen teknolojileri okudunuz. Bilmedikleriniz için kafa yormayın.

35 seneyi aşkın bir süredir devam ettirilen ve hep kaşınan iç meselemizin çözümü için üretmemize müsaade etmedikleri bazı savaş makinelerinin, ABD politikaları ve çıkarı için üretmemize destek olunmasının, teknoloji ve kalkınmışlık ile alakası olmadığını anlamamız lazım. Sadece komşudaki bir savaş için de değil, ABD’nin Libya’daki çıkarları için de bizim üretmemize müsaade ettiği teknoloji ile doğrusu övünmek, geçmişte yokluklar içerisinde bunca başardıklarımız karşısında sönük kalır.

Artık kabul etmemiz gerekiyor.

“Hayra ve barışa yönelik iş yapanlar”, insanlığa yararlı bir şey üretmedikçe, kontrol ve cennet senin değil.!

1756’da Andrea Cacich Miossich düşünmeyenlere “uyuyun” diyor,

1910’da Halil Cibran “uyuyup sızlanma, üret diyor”.

Bizler ürettikçe de birileri “dur sen yorulma, ben üretip sana satarım” diyor.

"Omne ignotum pro magnifico est"

"bilinmeyen her şey mükemmel zannedilir"...

Tacitus: Agricola

www.servetbasol.com