KARİYER VE HAVACILIK MYK ÇALIŞMASI

Sabahın  erken saatlerinde kasabanın iskelesinde olta ile  balık tutan  orta yaşlı bir balıkçı…

Aynı kasabaya tatil için gelen  işadamı da sabah yürüyüş  yaparken  balıkçıyı görüyor ve biraz sohbet  etmek için  balıkçıya   yaklaşıyor ;

-Merhaba , amca  nasılsın ?

-Merhaba, teşekkür ederim.  Kısmetimize olta attık,  bekliyoruz.

-İşler nasıl ,balıkçılık geçimin için yeterli mi ?

-Çok şükür,yetiyor. İhtiyaçlarımıza göre gelirimiz  değil gelirimize göre ihtiyaçlarımız var.

-Memleket burası mı ?

-Hayır,büyükşehir de çalışıp emekli olduktan sonra buraya yerleştik.

-Küçük bir tekne alıp ağ ile avlansan daha çok balık olmaz mı ?

-Evet,daha çok avlayabilirim fakat bu kendime ve aileme ayırdığım vakti azaltır,

hem kazancım  yetiyor, fazlasını ne yapacağım ?

-Bir süre biriktirir sonra daha büyük  tekne alırsın o zaman tonlarca balık yakalarsın

-O parayı ne yapacağım?

-Kasaba da büyük market yok, markalı bir akaryakıt istasyonu yok, bu tip yatırımlar yaparsın.

-Bunlardan kazandığımı  ne yapacağım ?

-İlerde holding haline gelirsin,büyükşehir de holding merkezin olur.

-Ben büyükşehirde bunaldığım için buraya yerleştim  oralarda tekrar bunalırım.

-Düşündüğün şeye bak amca holding sahibi olarak özel uçağın olur bunalınca atlar uçağına bir sahil  kasabasına gidersin ,iskeleye oturur olta ile balık avlarsın ne stres kalır ne sorun.

-Evlat,  hayatta gelebileceğim son nokta buysa ben zaten  kariyerimin zirvesindeyim…

Kariyer ,amaç mı ? araç mı ?

Havacılık kariyer konusu ile ilgili yazmadan önce ,Kariyer ,amaç  mı ? araç mı ? sorusunu hatırlatmak ve latif bir giriş olsun diye yukarda ki balıkçı öyküsü ile başlamak istedim.

Kariyer  nasıl araç olur ?

Kariyer ; Kimileri için insanlığa hizmet, Kimileri için milletine-memleketine hizmet, Kimileri için  ailesine daha iyi şartlar temin etmek, Kimileri  için egosunun tatmini, bu listeyi uzatmak veya farklı kombinasyonlar yazmak mümkün  peki  dışarıdan bunu anlamak mümkün mü ?

Evet mümkün, hayatta herkese bir pencere takdir edilmiştir; kendi penceresinden uzun olanlar eğilir, kısa olanlar olduğundan uzun görünmeye çalışır  bu durumu ifade eden hoş bir söz var ;

“ büyüklüğün  alameti tevazu ,küçüklüğün alameti  kibirdir “

Havacılık Sektörü Mesleki Yapı-MYK  Çalışması

Havacılık sektöründe yer alan mesleklere  baktığımızda  lisansın gerekli olduğu meslekler ve lisans gerektirmeyen meslekler olarak  temelde iki çeşit meslek grubu  olduğunu görüyoruz.

Yazılarımızı okuyanlar içinde lisansları  düzenleyen  SHGM personelinden tutun ilk defa “ lisans” kavramını okuyacak olanlara kadar farklı kişiler bulunabilir bu nedenle öncelikle “lisans” kavramını  kısa bir  örnekle açıklayalım.

Lisansı araç kullanma yetki belgesi  olan ehliyete benzetebiliriz,fakülte mezunu olmanız veya başka özellikleriniz doğrudan araç kullanma yetkisi vermez  ve  ehliyet almak için sadece yazılı sınav yeterli değildir,hem konuyu teorik olarak bildiğinizi gösteren yazılı sınav hem de bu bilgileri uygulayabildiğinizi gösteren “trafikte araç kullanma”  sınavını başarmanız gerekir.

Havacılık sektörünün lisanslı  meslekleri de ehliyete sahibi olmaya benzer ; yazılı sınavlar ve uygulama sınavları hatta bazı ünvanlarda  belli süre tecrübe edinme zorunluluğu bulunmaktadır.

Lisanslı meslek olarak  görülmemekle beraber ,  “accountable manager” ( tüm operasyondan sorumlu yönetici )  ve” post holder” ( belli bir alan için sorumlu yönetici –kalite güvence,bakım,uçuş işletme –gibi)   ünvanları için de özel şartlar aranmaktadır.

Toplum  daha çok   lisanslı  meslekler  olan pilot, kabin memuru, uçak teknisyeni ,hava trafik kontrolörü gibi meslekler hakkında bilgi sahiptir.Lisanslı meslekler ile ilgili konular   net ve yazılı kurallara bağlıdır.

Sektör birbirini tamamlayan pek çok farklı çalışan grubundan oluşmaktadır.Bu ünvanların lisanslı meslekler olmaması nedeniyle ; istihdam edilmelerinden,ücretlendirilmelerine,kariyer adımlarından, sorumluluklarına  kadar epey bir konuda netlik yok bu nedenle  bu meslek gruplarına bir çeşit isimsiz kahramanlar diyebiliriz.

5544 sayılı kanunla kurulan Mesleki  Yeterlilikler Kurumu  (MYK ) kuruluş kanunu  2. mad. göre; “tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mimarlık (Avrupa Birliği’nde otomatik tanınma kapsamında yer alan meslekler), mühendislik mesleği ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler bu Kanunun kapsamı dışında olup bunların dışındaki tüm meslekler kapsamda yer almaktadır.”

MYK, Avrupa Yeterlilikler Çerçevesine uygun olarak meslekleri; bilgi,beceri,yetkinlik bazlı olarak 1’den 8’e kadar seviyelendirmektedir.

Örnek Olması açısından : 8.seviye bilgi : Çalışan, bir alan ve alanlar arasındaki etkileşim hakkında en üst düzeyde öne çıkan bilgiye sahiptir.

4.seviye bilgi :Çalışan, bir alan içerisinde geniş kapsamlı, pratik ve teorik bilgiye sahiptir.

1.seviye bilgi: Çalışan, temel genel bilgiye sahiptir.

4.seviye yetkinlik : Çalışan çoğunlukla öngörülebilir, ancak değişime tabi olan bir işi yaparken öz- idare kullanır. İş faaliyetlerinin değerlendirilmesi ve geliştirilmesi için bir miktar sorumluluk alarak diğerlerinin rutin işlerini denetler.
Bu kapsamda  resmi süreci  MYK tarafından tamamlanarak  yayınlanan bazı meslek gruplarının seviyeleri :

http://www.myk.gov.tr/index.php/tr/yaymlanm-ulusal-meslek-standartlar

Profosyonel turist rehberi  :  5
Ön büro yöneticisi                 : 5
Kat hizmetleri sorumlusu    : 5
İplik operatörü    :  4
Ağır Vasıta Tecrübe Sürücüsü  :  5
Otomotiv Boyacısı                    :  4

Havacılık için henüz resmen yayınlamış meslek standardı olmamakla beraber  taslak olarak  hazırlanan tabloyu  MYK kurum web sitesinde  görebilirsiniz:

Bu tabloda yer alan bazı meslekler :

UÇAK BAKIM ONAYLAYICI PERSONELİ B1-2 SINIFI             : 4
UÇAK BAKIM ONAYLAYICI PERSONELİ C SINIFI                    : 5
UÇAK MEKANİK KOMPONENTLER BAKIM TEKNİSYENİ      : 7
UÇAK HAREKAT KOORDİNATÖRÜ       : 4
UÇAK KABİN GÖREVLİSİ       : 4
UÇAK PİLOTU        : 5
UÇUŞ REZERVASYONU VE SATIŞ ELEMANI    : 5

Resmi olarak yayınlanan mesleki standartları  ile taslak havacılık meslekleri tablosunda  yer alan standartları  ve havacılık standartlarını kendi arasında karşılaştırdığımızda büyük çelişkiler olduğunu görüyoruz ,şöyle ki ;

Uçakların tüm donanımını kontrol edip uçabilir raporu veren Taslak tablo da yer alan uçak teknisyenin  bilgi seviyesi ile otomotiv boyacısının bilgi seviyesi aynı (seviye  4 )

Uçuş sırasında  yolcunun sağlığından kabinde çıkabilecek yangına kadar bir dizi ağır sorumluluğu olan  Taslak tablo da yer alan  kabin memurunun  bilgi seviyesi : 4 , Kat hizmetleri sorumlusu  bilgi seviyesi : 5

Taslak tablo da yer alan pilot ile ağır vasıta tecrübe sürücüsünün bilgi seviyesi aynı : 5

Sektörümüzde yer alan  bazı  STK’ların yöneticileri  ile geçen yıl bu konu hakkında  toplantılar yapmıştık. MYK’nın çalışmasında art niyet aramak doğru değil yapılması gereken  MYK ve diğer paydaşlar  ile işbirliği içinde çalışarak üzüm yemek.

Umuyorum  ilgililer ( Mesleki dernekler başta olmak üzere )  konuya müdahil olurlar  ve dünya standartlarına uygun bir çalışma yapılır.

Bir sonraki yazı da ( iletişim) buluşmak üzere

Saygılarımla.

Erdal GÜLMEZ