06 Ocak 2014, Pazartesi
Erdal GÜLMEZ
Erdal GÜLMEZ [email protected]

KURALSIZ YOLCUYA CEZA NASIL UYGULANACAK?

Merhaba, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından   29.01.2013 tarihli resmi gazetede yayınlanan İdari para cezaları  yönetmeliği  ( SHY İPC  )  01.01.2014 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi. Ceza hukukunda temel olarak 2 hedef vardır; a ) Ceza yaptırımı sayesinde caydırıcılık sağlamak. b)  Suçlunun aldığı ceza sonunda , suçtan mağdur olanların  intikam duygusundan vazgeçmesi.  

Suç / Ceza orantılı olmaz ise başka sorunlar gündeme geliyor. Örneğin  zorla birinin eşyasını  almak suçu gasp olarak adlandırılır bu suçun cezası az olursa gasp olayları artar  ceza çok  yüksek olursa  suçlular nasıl olsa  gasp suçunun cezası çok yüksek arkamda şahit bırakmayayım diye cinayet  bile işleyebilir.  Ceza ile ilgili mevzuat  düzenlenirken dikkatli olmak ve çok yönlü düşünmek gerekiyor. Günü kurtarma şeklinde yapılan değişiklikler uzun yıllar içinde  ulaşılabilen dengeleri  bozar.  Tabii ki en güzeli vicdanların polis olduğu ve karıncanın bile incitilmediği bir dünya olması.

SHY İPC  konusuna dönecek olursak ,  yönetmelik  bakım kuruluşlarından, eğitim kuruluşlarına uçağa lazer tutandan  sektör çalışanlarına kadar pek çok  kişi ve kuruluşu ilgilendiren cezalar içeriyor. Bu kadar geniş kapsamı olmasına rağmen basın daha çok uçağa lazer tutulması ve kural dışı yolcu olarak tanımlanan “ rahatsız” tipler ile ilgili bölümleri ön plana çıkardı.  

İsterseniz öncelikle bu medyatikleri yazalım  ; yönetmelik ceza tablosu 51. sırada yer alan ve muhatap bölümünde “ ilgili kişi”  olarak tanımlanan uçağa  lazer  tutma konusunun tam metni : “ uçuş emniyetini riske edecek şekilde  hava araçlarına lazer tutmak ,uçak haberleşmesine müdahale etmek veya benzer ihlallerde bulunmak “ cezası : 10.000 tl.       Kural dışı yolcu için tabloda  3  bölüm var , 52 : taşınabilir elektronik cihazların kullanımı , 53: kabin içindeki çok sayıda huzursuzluk örneği yazılmış – baş üstü dolabının kapağını kapatmamak suç olmamalı bu kabin memurunun görevi – 54: sigara içilmesi hakkında. Her üç madde aynı ceza ile karşılık buluyor ve 1000 tl para cezası ödemek zorunda kalınıyor.

                                                                       **

Burada dikkat edilmesi gereken çok önemli bir husus var. Şöyle ki diyelim uçağa lazer tutarak veya başka bir şekilde uçuş emniyetini  bozdunuz ve bu nedenle  yapılan  bir  zorunlu kötü iniş nedeniyle herhangi bir maddi veya bedeni zarar meydana geldi bu durumda sadece para cezası değil aynı zamanda meydana gelen suça karşılık hapis veya başka cezalar gündeme gelir.  Eğer bir ölüm meydana gelmişse buna sebep olan kişi  taksir ile ölüme sebebiyetten  uzun yıllar  hapis cezası alabilir. Aynı şekilde bakım , eğitim vb konularda hata yapan personel veya kuruluş ta  hatanın sonuçlarına göre bu yönetmelik dışında diğer kanunlarda yer alan  cezalara çarptırılabilir. Yani bu yönetmelikte belirtilen para cezasını ödeyip kurtulmak  her zaman mümkün değil ayrıca aynı suçların tekrar işlenmesi durumunda veya suça teşvik gibi diğer konularda da hukukun genel ilkeleri ve mevzuat geçerlidir.

                                                                       **

Cezalar nasıl uygulanacak ? Uçuş sürecinde ( bu süreç,   yönetmelikte uçağa biniş ile uçak indikten sonra kapı açılıncaya kadar geçen süre olarak  tanımlanmış. Binişte kapı kapatma denmiyor fakat inişte kapı açılıncaya kadar dendiği için bu arada  geçen süreci kapsıyor ) personele , yolculara , uçağa zarar veren / zarar vermeye çalışan bir yolcu olursa bu durum bir pilot ve iki kabin memuru tarafından tutanak ile tespit ediliyor ve bu rapor SHGM genel müdürü onayı ile ilgiliye tebliğ edilerek  para cezası tahsil ediliyor. Öncelikle ekip yolcuya yaptığının suç olduğunu ve devam ederse tutanak ile kayıt altına alınacağını sözlü olarak ifade  etmesi gerekiyor yani doğrudan tutanak tutamıyorsunuz. Ayrıca cezaya itiraz olursa ispat yükümlülüğü ilgili havayoluna ait. Tüm bu süreçlerden sonra ceza yazılırsa  ilgili kişinin bu durumda  cezadan kurtulmak için tek bir şansı var tebligatı  aldıktan sonra 15 gün içinde sulh ceza mahkemesine itiraz etmek. Mahkeme süreci sonunda haksız çıkarsa ödeyeceği ceza değişmiyor fakat yargılama masraflarını ödemek zorunda kalacaktır. Kural dışı yolcu için uygulamanın nasıl yapılacağı yönetmelikte yer alıyor fakat bazı ihlallerin uygulaması hakkında detay yok. Örneğin  uçağa lazer tutan kişiyi kim nasıl tespit edecek belli değil, bu durumda genel uygulamalara göre hareket edilir yani  kolluk kuvvetlerinin tespitine göre ilgili rapor edilir ve  para cezası tebliğ edilir. Zanlı  mahkemeye itiraz etmezse ceza kesinleşir.

                                                                       **

SHY İPC yönetmeliğinde ilginç   ve orantı sorunlu cezalar da var,  örneğin ;  ikram güvenliği  uygulamalarında eksiklik  yapılırsa bunun cezası 5000 tl , yük kontrolü ve denge hesaplarının yanlış yapılırsa bunun  cezası 1000 tl. Weight -balance konusunun uçuş emniyeti açısından  önemi ve yapılacak hatanın sonuçları  hakkında çok şey yazmaya gerek yok  ilgili herkes bunun ne demek olduğunu çok iyi bilir. SHGM tarafından  Weight - balance hatasının ikram güvenliğinden  5 kat daha önemsiz gibi  algılandığını düşünmüyorum insan faktörü  hataları sadece bizler için değil otoritede çalışanlar için de geçerli. Yönetmelikte yer alan ve gönüllü raporlamayı teşvik ve sms kültürünü geliştirmek için , yapılan hataların muhatap tarafından belli bir zaman dilimi içinde  iyi niyetle SHGM’ye  bildirilmesi halinde ceza uygulanmaması güzel bir yaklaşım.

                                                                       **

Siz değerli okurlardan gelen ve bu köşelerde yer vermemizi istediğiniz konular oluyor bunlara da elden geldiğince değinmeye çalışıyorum bunlardan biri olan ve lisanslarla ilgili bir yazı için ilgili siteye yönlendirme yapmak istiyorum, http://burakveelif.com/havacilik/yazilar/2608-komponent-bakim-lisansi-ve-dunya-sivil-havaciliginda-soz-sahibi-olmak.html

Yeni yılın hem siz okuyucular hem sektörümüz hem de tüm insanlık için güzelliklere vesile olmasını diliyorum. 

Saygılarımla.

Erdal GÜLMEZ

KURALSIZ YOLCUYA CEZA NASIL UYGULANACAK?

Yorumlar

Sierra ~ 11 yıl önce
Kuralın şirket kuralı olduğunu kabul etmeyen zihniyetteki topluluğun, SHGM kurallarına pek de riayet edeceklerini sanmıyorum. Bir kaç örneği yaşanmadığı sürece, şahitler ve olayın basin yoluyla kamuoyuna da yansımadıgi sürece de hicbir yaptırımının olacağını zannetmiyorum...

Yanıtla

Kalan karakter 1000
Cağlar ~ 11 yıl önce
Üstat, olayi sadece ceza boyutundan bunlar olur.SHGM ''özerk''görevi Türkiye de Havacilik kulturunu gelistirecek egitim ve aktiviteler yapmali .SHGM de isdihdam edilen havacilik kokenli kanc kisi var EASA FAAA nasil .Bakinca anlasiliyor

Yanıtla

Kalan karakter 1000

Yorum Gönder

Kalan karakter 1000