Merhaba,
Sektörümüzde yer alan farklı meslek grupları mensupları arasında bazen – maalesef - faydasız , temelsiz ve çoğu zamanda kırıcı atışmalar oluyor. Bunları gündem yapmanın bile uygun olmadığını ve bazı münferit nahoşlukları gündem yaparak gruplara mal etmemek gerektiğini düşünüyorum. Sektördeki her meslek ayrı ayrı önemli ve değerli. Meslek gruplarını bir biri ile kıyaslamanın , diğerini kötülemenin kimseye faydası yok. Yapılan her iş, zincirin bir parçası şu iş olmasa da sorun olmaz diyeceğiniz bir alan yok geriye kalıyor ücret konusu o da zaten serbest piyasa ekonomisi tarafından kendi şartları ile oluşturuluyor. Günün sonunda karşılıklı kabül ile iş sözleşmesi oluşuyor kimse zorla çalışmıyor veya çalıştırılmıyor. (Kuzey kore gibi bir takım dünyaya kapalı uygulamalarda tamamen ve THY gibi sektörü domine eden oyuncuların olduğu piyasalarda da kısmen serbest piyasa şartları bozulabiliyor)
Bu tarz tartışmalar en çok pilotlar ile ilgili oluyor fakat bu yazımda değineceğim konu pilotlar değil uçak teknisyenleri ile ilgili.
Havacılığın lisanslı mesleklerinden biri olan ve tecrübe süresi - lisans kazanımı olarak çok uzun ve zahmetli süreçler gerektiren bir meslek , uçak teknisyenliği. İmzaları ile uçağın uçmasına veya uçmamasına karar verebilen kişiler bunlar. Bir bölümü %1’lik üniversite başarı puanı ile öğrenci kabul eden okullardan mezun olan ve bu mezuniyet sonrası yıllar süren yardımcı teknisyenlik süreci ve zorlu sınavları başararak lisans elde edebilen bir meslekten bahsediyoruz. SHGM web sitesinden uçak teknisyenleri ile ilgili bölümden -tamamen katıldığımı belirterek- alıntı yapmak istiyorum ;
http://web.shgm.gov.tr/tr/havacilik-personeli/2125-hava-araci-teknisyeni
“…İyi bir hava aracı teknisyeni, her şeyden önce sorumluluk sahibi olmalıdır çünkü yüzlerce insanın hayatı ve yüz milyonlarca dolarlık uçaklar kendisine emanet edilmektedir. Muhakeme gücü yüksek, el becerileri iyi, İngilizce bilgisi yeterli seviyede ve çalıştığı alanda tecrübe sahibi olmayı iyi bir hava aracı teknisyeninin sahip olması gereken önemli özellikler olarak sıralayabiliriz. Özellikle zaman baskısı altında işler yapıldığı için soğukkanlı olmak iş emniyeti için hayatidir.... “
**
Yukarda bahsettiğimiz meslek grubunun genel kabül görmüş ünvanı, uçak teknisyenliğidir. Bununla birlikte dünya uygulamalarına baktığımızda bazen “Ground Engineer “ gibi ünvanlarda kullanılabiliyor. Bu yazıyı yazmama sebep olan güncel konu ise Boeing’in önümüzdeki yıllarda havacılık sektöründeki personel ihtiyacı analizini gösteren basın bülteni ile ilgili bazı yazılar. (Burada başta IK olmak üzere ilgililerden ricam “ eleman “ yerine “ personel “ kelimesini kullanmaları ) Bu yazılarda Boeing’in basın bültenine atıf yapılarak ısrarla uçak teknisyenliği yerine “ Makinist “ tabiri kullananlar var. Acaba gözden kaçırdığım birşey mi var diyerek Boeing Türkiye temsilciliği tarafından ( GTC İletişim ) gönderilen bülteni bir daha okudum. İlgili bölümü aynen paylaşıyorum “ .. Boeing, Ticari Uçak Pilot ve Teknisyenlerine Olan Talebin Artacağını Öngörüyor Önümüzdeki 20 yılda yaklaşık 1,2 milyon yeni pilot ve teknisyene ihtiyaç duyulacak En yüksek talep Asya Pasifik Bölgesi’nden gelecek... “ Gördüğünüz gibi bültende “ Teknisyen “ yazıyor.
Ne olur ne olmaz diye bültenin orjinal metnine baktım ;
“..Boeing Forecasts Rising Demand for Commercial Airline Pilots, Technicians Nearly 1.2 million new pilots, technicians needed over next 20 years Strongest demand in the Asia Pacific region.. “
Orjinal metin aynı şekilde “ Technicians “ diyor.
Hal böyle iken bazıları niçin ısrarla Teknisyen yerine Makinist tabiri kullanılıyor? Hata veya gözden kaçması söz konusu değil çünkü Makinist defalarca kullanılmış. Peki, ICAO – EASA – FAA – BOEING – AIRBUS ve diğer kuruluşların yayınlarda Makinist tabiri kullanmayı haklı kılacak bir içerik var mı ? Cevap : HAYIR.
Yurt dışı bizi bağlamaz diyen tiplerden olabilirler diye SHGM yayınlarına baktığımızda ( örneğin SHY 145 ) Teknisyen tabirinin kullanıldığını görüyoruz. SHY 66 ‘da yer alan “ Kalifiye Personel “ ise sadece lisans gerektirmeyen bölümlerde çalışabilecek personeli tanımlamaktadır.
Aynı şekilde 1962 tarihli SHDT-35 ‘te hem teknisyen hem Makinist kavramları birlikte var ve burada da Makinist , kalifiye personel tanımına benzer bir şekilde kullanılmış.
Acaba teknisyen kelime kökeni olarak ingilizce bir kelime olan technician’dan geliyor diye bir hassasiyet var diyebilirmiyiz ?
Bunun da cevabı hayır çünkü Makinist kelimesinin kökeni de Fransızca Machinist’ten geliyor. Mesleki Yeterlilik Kurumu – TSE çalışmalarında da Makinist tabiri yok. Yani nereden bakarsanız bakın iyi niyetli bir yaklaşım göremiyorsunuz en azından ben göremedim. Umarım sivil havacılığın güncel hiç bir dökümanında yer almayan Makinist tabirini kullanmak art niyetli değil de klavye sürçmesi eseridir ve umarım muhatapları özür diler.
Sektörün tüm paydaşlarını bir diğerine daha saygılı olmaya davet ediyorum. Başta pilot ve teknisyenler olmak üzere her biri ayrı ayrı kıymetli olan ünvan ve personelleri yıpratmanın kimseye faydası olmaz. Bu vesile tüm uçak teknisyeni arkadaşlarıma başarılar diliyorum.
Saygılarımla.
Erdal Gülmez
Yorumlar Tüm Yorumlar (26)