Merhabalar Sn. Okurlar:
Geçen haftaki yazıma an itibarı ile 73 adet yorum geldi. Bu yorumların çok az bir bölümü % 10’ u yazı konusu ile ilgiliydi. Okurlar kendi aralarında bayağı konuştular. Yazı ve konu ile ilgili söyleyecek bir şey bulamayan 2-3 okur doğru veya yanlış benimle uğraşmayı yeğlediler. Buna hazımlıyız. Neticeten şunu belirtmek isterim ki APH’ın bu köşesi lehte, aleyhte her şeyi yayınlama sözü vermiş olan birine ait ise de okurların iç haberleşmelerini sağlamak üzere oluşturulmuş bir portal değil. Yorumlarınızın yazara, konuya ve de diğer okurlara bir katkısı olmuyor. Oysaki yorumlamanın amacı bu olmalı. Bu tür sözde yorumları cevaplamak bir yana bundan böyle yayınlamayacağımı bilgilerinize sunuyorum.
Her şey Temmuz 2017 de, bir havacılık haber sitesinde, “THY rest çekti, Turkish DO&CO Kapanacak mı? “ başlıklı haber ile başladı.https://www.airporthaber.com/thy-haberleri/thy-rest-cekti-doco-kapanacak-mi.html
Türk Hava Yolları'nın, yapımı devam eden İstanbul 3. Havalimanı'na taşınması ile birlikte ikram hizmeti tedariki için SATS ile iyi niyet anlaşması imzaladığını KAP a açıklamasının ardından da (Bknz, KAP AÇIKLAMASI THY-SATS ), DO&CO AG (Turkish DO&CO değil) Kamuyu Aydınlatma Platformu'na bir açıklama yaptı. Yapılan açıklamada; DO & CO AG ile THY arasındaki Turkish DO &CO ortaklığının ve THY ile Turkish DO & CO arasındaki ikram hizmetleri sözleşmesinin henüz sonlandırılmadığı belirtildi.
Bu açıklamadan sonra THY Yönetim Kurulu Başkanı İlker AYCI, ağzındaki baklayı çıkarıverdi ve Türk Hava Yolları ile Do&CO’ nun anlaşmazlık nedeninin yatırım yapma isteksizliği olmadığı ortaya çıktı. https://www.airporthaber.com/thy-haberleri/ilker-ayci-seref.html
Bu noktada, Türk Hava Yollarının DO&CO’ ya karşı tutumunu anlamış değilim. SATS neden çağırıldı, SATS işi sıkı tutup, Türkiye’de şirket kurduktan sonra hangi konuda anlaşamadılar (?) Görüşmeler kısa sürede neden sonlandı? SATS neden gitti? Bütün bunlar maalesef anlaşılamadı. THY tarafı, DO&CO’ dan ayrılma nedenimiz, firmanın yeni havalimanında yatırım yapma isteksizliğidir demişti. DO&CO tersini söyledi. Daha sonra THY şerefiye talebini ortaya koydu. Kanaatimce bu trafiğin altında başka bir neden vardı. Belki de Sats’a yeni bir ortak empoze edildi de kabul etmediler.. Ya da başka bir şey oldu. Son dönemlerin en popüler siyasetçisinin dediği gibi, " Hiçbir şey olmasa bile, kesinlikle bir şeyler oldu. Ama biz fark edemedik"
Her neyse, biz devam edelim.. Sn. Aycı, Yaptığı ayrıntılı açıklamada; “ THY'nin Turkish-DO&CO ile 2 yıl uzatılan kontratının 2018 sonunda biteceğini, 3. havalimanındaki operasyonlarının, en muhafazakâr hesapla Turkish-DO&CO ya yılda 45-50 milyon dolar EBİTDA ( faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr) sağlayacağını, Böyle bir iş fırsatına "şerefiye" bedeli isteme haklarının olduğunu, THY kontratı olmasa, Turkish- DO&CO’nun önemli varlık gösteremeyeceğini, Bu ortaklığın THY dışındaki işlerinin çok küçük olduğunu, Üçüncü Havalimanı için yapılacak kontratın 10 yıl artı 5 yıllık opsiyonu içerecek şekilde olacağını, bu durumda. DO&CO AG nin payına düşecek 10 yıllık EBİTDA karının 200-250 milyon doları bulacağını, Bunu dikkate alıp DO&CO AG ye "THY'ye şerefiye bedeli olarak ne ödersin?" diye sorduklarını ifşa ediverdi. ( Verilen rakamlar sn. Aycının beyanından alınmıştır)
Bunun üzerine aylar süren pazarlıklar başladı.
Hatta, Hıncal Uluç bile, Sabah Gazetesindeki köşesinden bu pazarlığa Turkish DOCO dan yana müdahil oldu ve yazısında “Başbakanım bu işe derhal el koyun” çağrısı yaptı!. https://www.sabah.com.tr/yazarlar/uluc/2017/10/21/basbakanim-bu-ise-derhal-el-koyun
Uzun süren bir pazarlık döneminden sonra, yine THY nin KAP a yaptığı 19.07.2018 tarihli Özel Durum Açıklaması ile, “Ortaklığımız, Do&Co Aktiengesellschaft ile ortak kuruluşumuz olan THY DO&CO İkram Hizmetleri A.Ş. üzerinden mevcut işbirliğimizin gerekli iç onaylar ve düzenleyici otoritelerin onaylarına tabi olmak üzere 15 yıl süre ile uzatılması konusunda mutabakat sağlamıştır.” denildi.(Bknz- KAP AÇIKLAMASI- THY-DOCO)
Ancak, geçen sene Temmuz ayında yapılan bu açıklamada ve sonrasında, yani günümüze kadar (Tam bir yıl) aylarca süren pazarlığın en önemli anlaşmazlık konusu olan, “şerefiye ödenmesi” hakkında bir bilgilendirme yapılmadı. Kimse de merak edip sormadı.
Ta ki Geçen hafta gerçekleştirilen, THY 2018 yılı Genel Kurulu’nda, küçük bir hissedar tarafından, “THY yönetiminin yeni kontrat şartı olarak DO&CO dan dan talep ettiği 100 milyon USD şerefiye bedeli alınmış mıdır? Alındıysa eğer, bu rakam 2018 Bilançosunda neden belirtilmemiştir?” Sorusu sorulana kadar.
Bu soruya THY Yönetimi tarafından, önce şifahi olarak henüz sözleşmenin imzalanmamış olduğu, cevabı verilmiş! Genel Kurul Tutanağında ise ilgili resmi kurumlardan onay alma sürecinin devam ettiği süreç tamamlandığında kamuya aydınlatıcı bilgi verileceği açıklaması yazılmış. (Bknz- THY 2018 GENEL KURUL TUTANAĞI ) Konuyla doğrudan ilgisi olmamakla birlikte bu husus, Genel Kurulda hissedarların suallerinin ne şekilde cevaplandığı ve verilen cevabın bilahare zabta nasıl geçtiğini ortaya koyması açısından ilginç bir örnek oluşturmuş. THY Genel Kurul toplantılarında hissedarların oylarının sonucu etkilemeyeceği gerçeğinden hareketle, bu davranış için istenilen yorumun yapılabileceği de tabiidir.
Tekrar konumuza dönersek, verilen iki farklı cevaptan ne anlamamız gerekir? THY 7 aydır bir sözleşme akdedilmeden Turkish Do&CO’ dan hizmet alıyor. Evet: akla gelen ve de görünen bu. Peki; bu arada alınan hizmet nasıl faturalanıyor? Nasıl kontrol ediliyor? ve nasıl muhasebeleştiriliyor?
Konu faturadan açılmışken, fısıltı gazetesinde bir bilgi dolaşıyor. Onu da aktarmadan geçmeyelim. Bir ara İkram hizmetleri için ödenen meblağın fazla olduğunu düşünen ve gören Sn. Aycı, Turkish DO&CO’ nun önüne “ uçaklara ne ikram verirseniz verin, yıllık toplam meblağ THY Cirosunun % 2,5 ’uğunu geçmeyecek” gibi dünyada eşi benzeri görülmemiş bir satın alma ve faturalama sistemi koymuş, diye duyduk! Eğer birazcık İkram işletme bilgim varsa, bu yöntemin sözleşmeye nasıl geçirildiğini / geçirileceğini hizmet alımının neye göre ve nasıl kontrol edileceğini anlamak mümkün değil. Tabii ki bunlar fısıltı gazetesinin notları. Temennim çoğu şeyler gibi bunun da doğru olmaması.
Hatırlıyorum da İkram Başkanlığı görevinden ayrılmamı takiben şirketin müfettişleri üniteye üşüşmüş ve her şilteyi kaldırıp altına bakmışlardı. O zamanlar Başbakanlık Denetleme Kurulu ( ofisleri THY Genel Yönetim binasındaydı ) hep tepemizdeydi. Bu yetmez gibi TBMM KİT Komisyonuna gidip hesap verirdik. Şimdikilerin bu işlerle nasıl baş ettiklerini doğrusu çok merak ediyor, Allah kolaylıklar versin diyorum.
Bu fısıltı bahsi bir yana, mutabakatı geçtiğimiz Temmuz ayında sağlanan ve eski sözleşmesinin 2018 yılı sonunda bitmesinden beri, 15 yıllık yeni sözleşme dönemi başlayalıdan bu yana yani yedi (7) aydır hizmet alımının sürdürülmesine rağman yeni ikram sözleşmesinin henüz imzalanmamış olduğu ve hali ile şerefiye bedeli tahsili ile ilgili bir açıklamanın yapılamamış olduğunu, anlamış olduk.
Genel Kuruldan sonra, İlker Aycı’nın birebir açıklamasını kaynak gösteren bir internet sitesindeki yazıdan ise, THY nin DOCO dan değil ama geçen sene 15 yıl uzatılan TGS Yer Hizmetleri sözleşmesi için Havaş’ın sahibi TAV dan, 100 milyon USD şerefiye bedeli almış olduğunu da öğrendik.
Ama bu müthiş ifşaat nedense, ilgili KAP açıklamasında yok ! ( Bknz- KAP AÇIKLAMASI THY-TAV)
DO&CO dan alınması için çetin pazarlıklar yapılan şerefiye konusunu sağır sultan bile duymuşken, HAVAŞ dan sessiz sedasız tahsil edildiği iddia edilen 100 milyon USD şerefiye bedelinin, bu güne kadar gizli tutulup neden yazılı ve sözlü tüm medyaya değil de, bir haber sitesi muhabirine fısıldanmış olabileceğini anlayan varsa bana da anlatsın lütfen. Bakalım bu müthiş haber resmen doğrulanacak mı? Diğer yandan, THY nin 2018 bilançosunda TAV dan alınmış şerefiye bedeli mevcut değil.. Bu durumda bu bedelin kesin olarak tahsil edilip edilmediğini anlamak ya da sormak için gelecek seneki Genel Kurul toplantısını beklemek gerekecek. Orada da açık ve net bir cevap alabilirsek mutlu olacağız.
Ya da çok konuşulan bir ihtimal daha var. Yeni Turkish DO&CO anlaşmasının duyurulduğu KAP açıklaması, hatırlanacağı üzere, Boğazdaki lüks otel projesini de kapsıyordu. Buna göre, anlaşma tamamlandığında, lüks otel projesindeki DO&CO Aktiengesellschaft'in hissesi THY'ye geçecekmiş.
Türk Hava Yolları (THY) ve ikram şirketi Do&Co, Ortaköy’deki Fehime Sultan ve Hatice Sultan yalılarını geçtiğimiz yıllarda 125 milyon lira bedelle 25 yıllığına kiralamışlardı. Yalıları 96 kral daireli lüks otele dönüştürebilmek için 150 milyon liralık yatırım yapılmış ( Gazete haberi ) bu güne kadar. Ancak, söz konusu otel neredeyse 5 yıldır hala işletmeye açılmadı. Yapılan yatırımın yarısının THY tarafından karşılanmış olduğunu kabul edersek, kalan kirayı da THY üstleneceğine göre, THY nin bu devir işleminden karı ne olacak? Kaldı ki; THY yi bu işe bulaştıran da DO&CO idi. Taş yerinde ağır. Sivil Havacılık ile Otel işletmeciliğini pek yan yana koyamadık? https://www.turizmajansi.com/haber/do-co-nun-bogaz-daki-luks-oteli-thy-nin-oluyor-Her ne ise proje işler hale gelince bu otelde kimlerin misafir edileceğini göreceğiz.(?) İster misiniz, THY, bu hisseyi aldık, 100 Milyon USD şerefiye talebimizden vazgeçtik desin?
Bu arada tam yazıyı bitiriyorum derken, yazıya koyduğum başlık aklıma geldi. Bu başlığı seçmemin bir sebebi var elbet. Hatırlarsanız, İlker Aycı Bey bu şerefiye konusunda, taşınma olayı ile karışık bir şeyler söylemişti bir zamanlar, bir gazeteye verdiği demeçte.
Üşenmeyin, aşağıda verilen linkten bu demecin tamamını okuyun lütfen. Biz o demeçten kısa bir alıntı yapalım : “ ...Şerefiye bedelleri ile taşınma maliyetinin karşılanacağını belirten Aycı, konuya şöyle açıklık getirdi: “Sonuçta ortaklarımız yani bizimle iş yapanlar çok ciddi bir nakit akışının içine girmiş oluyorlar. Mesela yeme içme meselesi. DO&CO ile anlaşmamızı yumuşak bir şekilde birbirimizi kırmadan kapatacağız. Yeni anlaşma yapacağız. Bu yeni anlaşmayı yaparken, yeni ortağımız, nakit akışını ve hizmet vereceği büyüklüğü göz önüne alarak belli bir şerefiye verecek. Benzer anlaşmaları daha pek çok alanda yapacağız. Öyle tahmin ediyorum ki yeni anlaşmalarla tüm maliyeti de karşılamış olacağız.”
DO&CO ile anlaşmamızı yumuşak bir şekilde birbirimizi kırmadan kapatacağız. Yeni ortağımızdan şerefiye alacağız, Bu şerefiye ile maliyeti 600 Milyon TL yi bulan İstanbul Havalimanına taşınma maliyetimizi karşılayacağız, hatta belki biraz da kara geçeceğiz sözleri de Sn. Aycı’ya ait. Bu sözlerin tersine http://www.gazetevatan.com/ercan-inan-1148619-yazar-yazisi-ayci-tavsan-cikaririz-maliyet-cikarmayiz/ Turkish DO&CO aslanlar gibi hizmete devam ediyor. Hem de TIR’larla Atatürk Havalimanından ikram malzemesi transferi yaparak. Şapkadan Tavşan çıktığını gören var mı? Bilmiyoruz. Ama biz hala şapkaya bakmaya devam ediyoruz. Merakla. Eğer 650 Milyon USD şerefiye geliri elde edilirse bu konuda Sn. Aycı’yı tabii ki yürekten alkışlayacağız.
Eminim ki her şey diledikleri gibi olur. Olmalıdır da zira Türk Hava Yollarının 650 Milyon TL büyük bir meblağ değil diyen bir Mali İşler sorumlusu var. Galiba biz biraz büyütüyoruz. Kim bilir?
Yorumlar Tüm Yorumlar (36)