Kimse sorumluluğu üstlenmek istemiyor. Hani bir söz var ya. Kabahat samur kürk olsa kimse omuzuna almaz.Ne kadar doğru değil mi?
Gerek İş yaşamında ve gerekse Devlet yönetiminde yetki ve sorumluluklar görev tariflerinde belirtilir. Her ne kadar özellikle memur düzeyindeki çalışanların yetkileri görev tariflerinde tam olarak belirtilmese de sorumluklarının üst düzeyde olduğu malum. Aslında cephede vuku bulan her olumsuzluğun sorumlusu onlardır. Uygulama genelde buna yakın, hatta böyle.
Malum bizim kabahatler kanunumuz var. 5326 sayılı. 31.3.2005 yılında kanunlaşmış. Kanuna göre neler kabahat. Emre aykırı davranış, Dilencilik, Kumar, Sarhoşluk, Gürültü, Rahatsız etme, İşgal, Kimliği bildirmeme, Çevreyi kirletme, Afiş asma, Silah taşıma. TCK’ da düzenlenen kabahat fiillerinin bu günkü kabahatler tanımı ile örtüşmediği meydanda. Unuttum belirtmeyi Tütün ürünleri kullanımı bile var
Her şeyi düşünmüşüz. Aşağıda yaşananlar dışında. Belki onu da düşünmüşüzdür. Bir kanunun bir köşesinde yazıyordur. Kime ne? Uygulanmadıktan sonra.
Bir hukukçuya danıştım. TCK ile Kabahatler kanununun nasıl ilişkilendirildiğini sordum. Aldığım cevap şaşırtıcıydı. Şayet hâkim size daha az bir ceza öngörüyorsa, vermek istiyorsa konunuzu TCK ile değil, kabahatler Kanunu ile ilişkilendirir Bu ne demek anlamadım?
YAŞANMIŞLAR:
Bu konuda belki de daha çarpıcı yüzlerce örnek sıralanması mümkün. Fazla düşünmeden ilk aklıma gelenleri paylaşmak isterim.
BU YAŞIMA KADAR BEN BİR GENEL MÜDÜRÜN İŞTEN ÇIKARTILACAKLAR LİSTESİ HAZIRLADIĞINI HİÇ GÖRMEDİM. Falan Havayolu Sendikaya üye olan çalışanlarını çıkartır işten. Hazır başlamışken birkaç kaptanı da ( halen tam adedi bilemiyoruz ) sıkıştırır şirketten uzaklaştırılacakların arasına. Hayır, onlar sendika ile hiçbir ilişkisi olmayan işinde gücünde olan çalışanlar. Kararı kendilerine duyurma işi bağlı oldukları ünitenin bir yöneticisine verilir. “ sizin hiçbir kabahatinizin olmadığını bizler de biliyoruz. Ancak bu karar bizden önceki Uçuş işletme Yönetimince alınmış ve Genel Müdür tarafından da onaylanmış. Bu kararı düzeltmek mümkün değil. Üzgünüz” şeklinde bir konuşma ile bilgi verilmiş kaptanlara. Haydi buyurun. Kabahat samur kürk olsa kimse omuzuna almazmış ya. İşte o hesap. Kabahatin kimde olduğunu mağdurlar bulacak. Mümkün mü?
APRON TEÇHİZATI BOZULUR VE HİZMET AKSARSA SORUMLU ARACI KULLANAN KİMSEDİR. Havalimanı apronunda senelerdir çalışan ve fiziki, ekonomik ömrünü tamamlamış olan bir teçhizatın uçak altında arıza yapması sonucu uçağın gecikmeli olarak kalkmasının sorumlusu aracı kullanan şoför olabilir mi? Ama bir kişinin savunması istenir. O da teçhizatı kullanan şoförün. Şirketin Teçhizat planlamasını yapanın, ne kadar bakım yaparsak yapalım bu aracın ne zaman ne yapacağı belli olmaz, bizi yolda bırakacaktır diye durumu raporlamayan bakım yetkilisinin bu konuda hiçbir sorumluluğu yok mudur? Maalesef çark yalnız işyerlerimizde değil, her ne kadar bunu söylemek hoşa gitmiyorsa da çark ülkemizde böyle dönüyor.
SİYASETEN SORUMLULUK: Evet, yanılmıyorsam, sorumluluğun başkasının / başkalarının üzerine atılmasının en çok görüldüğü platform siyasettir. Biri çıkıp falan olayın sorumlusu (X) muhalefet partisidir dedikten sonra, ortaya çıkan muhalif parti mensubu zikredilen olayın vuku bulduğu tarihte söz konusu açıklamayı yapan şahsın mensup olduğu partinin iktidarda bulunduğunu ve de üstelik bu açıklamayı yapan şahsın da Bakan olarak aynı dönemde görevli olduğunu söyler. Bu, halkın unutkanlığından ve hatırlamamasından istifade ile omuzunda bulunan samur kürkü bir diğer politikacıya giydirme uğraşından öte değil. Geçmişte çok rastladık, Maalesef bu günde çok rastlıyoruz.
KÜRK THY GENEL MÜDÜRÜNÜN OMUZLARINDA: Türk Hava Yollarında Fetö ile ilişkili çalışanlar işten çıkartılacak. Bir liste hazırlanır. Genel Müdürün önüne konur. Onay talep edilir. Odada 5 kişi vardır. Genel Müdür listeyi kontrol eder. Doğrumu yanlış mı diye değil. Tanıdığımız biri sehven bu listeye dâhil edilmiş mi diye. Ve de birini bulur. O kişi derhal listeden çıkartılır. Yerine başka biri yazılır. ( Listeden çıkartılan çalışan personel bir süre sonra ilgili ve görevli şirket dışı mercilerin bildirimi üzerine aynı suçlama ile işten atılır. ) Bu kez Genel Müdür itiraz edemez) Birincisi bu listeyi Genel Müdür hazırlamamıştır. Silinen insanı o seçmiştir ama yerine yazılan hakkında da ne bir bilgisi nede tercihi vardır. Ama şirkette “ Genel Müdür tarafından hazırlanan listede kayıtlı olanlar işten çıkartılmıştır, seçimde diğer yöneticilerin bir katkısı yoktur” sözü yayılır. Kürkü Genel Müdürün omuzlarına koymuştur odada bulunan beş kişiden biri.
SELDE YIKILAN BİNALARIN VE KAYBEDİLEN CANLARIN MÜSEBBİBİ O BİNALARI YAPAN MÜTEAHHİT? Geçenlerde Bartın, Kastamonu ve Sinop da vuku bulan sel olayının acısı halen içimizde. Bozkurt’un durumu yürekler acısı. Dere yatağına yapılan binalar selden büyük zarar gördü. Can kayıpları yaşandı. Teknoloji Mühendisleri Odası Başkanı ‘100 yılda bir görülecek yağış bir gecede yağdı’ demenin afete gerekçe olamayacağını belirterek, “ Dere yatağına ev; fay hattına fabrika, baraj, liman yaparsanız afet riskini yükseltirsiniz şeklinde konuştu. DSİ’nin Türkiye’nin havza bazlı taşkın, tehlike ve risk haritaları hazırlayıp, yüksek riskli alanların yapılaşmaya kapatılması, buralardaki yerleşimin taşınması gerekir” diyerek sözlerini noktaladı. Bu iş bu güne kadar neden yapılmadı sualini cevaplayacak kimse yok tabii ki ortada.
Taşkınovası yatak genişliği 400 metre, daraltılmış güncel yatak genişliği 15 metre, su tırmanma yüksekliği 7-10 metre. Bu biliniyor. Uzmanlar açık seçik söylüyorlar. Sel felaketinin nedeni yapılaşma! 400 metre genişlikteki yatağı 15 metre genişliğindeki yatağa hapsedersek, su da 7-10 metre yükselir, sonuç afet olur. Yani anlayacağınız suçu boşu boşuna metrekareye düşen 300-400 kg yağışa atmayalım. Suçlu doğrudan dere yatağını 400 metreden 15 metreye daraltan ve dere yatağını imara ve yapılaşmaya açan insanoğlunun ta kendisidir. Kuzum, bu insanoğlu kim? Dere yatağını imara ve yapılaşmaya açan kim? Bunu da cevaplayacak kimse olmadığı gibi söz konusu yeri imar ve yapılandırmaya açan yetkili de yok tabii ki ortalarda. Her ne ise ki bir yüklenici gözaltına alındı ve tutuklandı. Konu böyle kapanır mı? Bilmem. Büyük Marmara depreminde de sorumlu bir müteahhitdi ya. Aynı hesap.
Kaldı ki Sn. Cumhurbaşkanımızın televizyonda yaptığı konuşmayı da dinledim. Dere yataklarına yapılan inşaatlara eskiden beri karşı olduğunu söylüyordu. Dikey yapılanmaya da. Buna rağmen, devletin en tepesinin tepkisine rağmen bu iş nasıl oluyor da yapılıyor. Anlamak mümkün değil.
PANDEMİ TEDBİRLERİNİN SORUMLUSU KİM? Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Pandemi ile alakalı yaptığı ‘’Yeni tedbirlerle alakalı olarak işin birinci derecede sorumlusu bilim kuruludur. Bilim kurulu her türlü hazırlığı ve çalışmayı yürütüyor’’’’ açıklamasını yaptılar. Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü daha önce yaptığı açıklamada ‘’Görüşlerimizi söylüyoruz fakat karar alma yetkimiz yok’’ demişti. . Tevfik Özlü yaptığı açıklamada ‘’Biz karar verici değiliz. Böyle bir karar alma yetkimiz de yok zaten. Bilim Kurulu olarak biz karar alamıyoruz’’ demişti. Buyurun size sahipsiz bir samur kürk. Tabii ki Bilim Kurulu üyesi Sn. Özlü’ ye bir soru sormak gerek. Mademki durum ifade ettiğiniz gibi, siz bilim insanısınız. Halen o göreve neden devam ediyorsunuz ki? Kürkü omuzunuza alıp ayrılmanız daha uygun olmaz mı?
TERMİNAL TEMİZLİĞİNDEN KİM SORUMLU? Çok senelerce önce (1971- 1972 ) Havalimanı terminallerinin temizlik işlemi DHMI tarafından yapılıyordu. Bir gün Charter terminaline Devlet Denetleme Kurulu Üyesi olduğu söylenen bir Orgeneral ve 4- 5 refakatçisi ile birlikte geldi Ve de terminalde büyük çöp kutularının yanında yere atılmış karpuz kabuklarını gördü ve kükredi. “ Buranın sorumlusu kim ?” DHMI yetkilisi terminalin THY tarafından işletildiğini söyledi. Paşa bizim şefimizi çağırdı. Ve de hayli ağır konuşmaya devam etti. O sırada yıldızlardan korkmayan bir arkadaşımız paşaya “ Paşam, gidip o çöp kutusunu açalım, eğer içi dolu ise sorumlu THY demektir.. Boş ve buna rağmen karpuz kabukları yere atılmış ise onları temizlemek DHMI’ nin işidir. Kaldı ki çöp tenekelerinin kontrol edilmesi ve boşaltılması da terminal temizliği kapsamında mütalaa edilmelidir. Bu kötü görünümün sorumlusu THY değildir deyiverdi. Paşa sustu, biraz daha dolaştıktan sonda terminalden ayrıldı. Üç beş saat sonra İstasyon Başmüdürü “ Paşaya bu şekilde nasıl cevap verirsiniz diye bizlere çıkıştı” Anlaşılan koskoca terminalin temizliğinden mesul olan kurum, samur kürkü THY İstasyon Başmüdürünün omuzlarına bırakmıştı. Veya yıldızlar Başmüdürümüze fazla ağır gelmiş o da bunu kabullenmek ve kürkü omuzlarına almak durumunda kalmıştı. İşin bir de bu tarafı var.
SORUMLULUK NEDİR? Sorumluluk, kişinin kendine ve başkalarına karşı yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerini zamanında yerine getirmesi zorunluluğudur. Evet; sorumluluk insanı insan yapan önemli öğelerin ilk sıralarında yer alır. Sorumlu olan kişi kendi üzerine düşen görevleri ve işlevleri zamanında ve istenilen şekilde istenilen biçimde yerine getirmekle mükelleftir. Bu tamam da mükellefiyetlerini yerine getirmeyenlere uygulanacak müeyyideler nerede?
Her türlü yetkiyi talep eden veya talep olmaksızın tepe yönetimce yetkilendirilen bir yöneticinin işin sonunda sorumluluk üstlenmemeyi nasıl becerdiğini anlayabilmek olanaksız. Bu konuda yöneticilerimizin büyük bir kısmının hayli usta olduğumuzu ifade etmek gerekir. Daha doğrusu güdülmesi gereken insanları sorumlu makamlara atama gibi önemli bir hata yapıyor ve de sonuçta şikâyet ediyoruz.
"Sorumluluk insanların en fazla korktukları şeylerden birisidir, ama bizi hem erkek ve hem de kadın olarak insanı en fazla geliştiren de bu duyguya sahip olmaktır. ( Frank Crane ) İnsanlar sorumluluk taşımaktan / üstlenmekten neden çekinirler? Bu olgunun sonunda gerektiğinde hesap vermek vardır ki, özellikle iş yaşamında insanların çirkin bir görünüm arz etme pahasına bu mefhumdan kaçış nedeni de budur. İyi düşünürsek, Tanrı'nın sürekli olarak kendisini gözlediğini bilerek hayatı boşa harcama korkusu kadar insanı canlı tutan hiçbir şey olmadığı gibi, sorumluluklarının neler olduğunu hatırlaması kadar insanın dürüstlüğünü yücelten başka bir şey de yoktur. ( Pzt. Konuşmaları) Evet; bu sözler biz çalışanların sorumluluktan kaçan üstlerimiz hakkındaki düşünceleri.
Yorumlar